Шахмат жазуы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ Тег: ✔ Тексерілді деп белгіледі |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
2-жол:
'''Шахмат тақтасы''' немесе '''Шахмат нотациясы''' — шахмат тақтасындағы фигуралардың арлы-берлі қозғалысын қағазға түсіретін арнайы жазу белгілері жүйесі.
== Шахмат тақтасының шаршы алаңдарының белгілеуі ==
Вертикалынан a;b;c;d;e;f;g;h латын әріптерімен белгіленген.Ол әріптер былай оқылады:(а, бэ, цэ, дэ, е, эф, жэ, аш).Горизонталынан бірден сегізге дейін цифрлармен белгіленген.Есеп ақ бұрыштың сол жағындағы алаңынан басталынады.64 шаршы алаңның әр қайсысының "аты" және "фамилиясы" бар.Олар әріптермен және сандармен белгіленген.▼
Вертикалынан <math>~a; b; c; d; e; f; g; h</math> латын әріптерімен белгіленген. Ол әріптер былай оқылады: (а, бэ, цэ, дэ, е, эф, жэ, аш).
▲
Жүрістерді толық жазған кезде фигураның тұрған "жері", баратын "орны" көрсетіледі.Жүрістерді қысқаша жазғанда тек фигуралардың келген "орны" жазылады.▼
== Фигуралардың белгілеуі ==
Фигураларды жазудың мынадай қысқаша түрлері бар:
{| class="wikitable"
Line 35 ⟶ 37:
|}
== Жүрісті жазу ==
Жүрістерді жазған, талдаған кезде шахмат кітаптары мен журналдарында төмендегідей шартты белгілер кездеседі:
:''':''' — фигураларды жеу
:'''+'''
:'''++''' — қос шах
:'''*'''
:'''0-0''' — қысқа жаққа рокировка
:'''0-0-0''' — ұзын жаққа рокировка
:'''!'''
:'''!!'''
:'''?''' — сәтсіз жүріс
:'''??''' — өте нашар жүріс
:'''!?''' — алдап соғатын жүріс
:'''?!''' — күдіктенетін жүріс
:'''=''' — қарсыластардың мүмкіндіктері бірдей
▲Жүрістерді толық жазған кезде фигураның тұрған "жері", баратын "орны" көрсетіледі. Жүрістерді қысқаша жазғанда тек фигуралардың келген "орны" жазылады<ref>Шахмат - ақыл - ой тәрбиесі кітабы авторы Б.Түйебаев "Жебе" баспасы ISBN 9965-823-78-2</ref>.
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
| |||