Беларустар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
ш «A_graf01.gif» деген аластатылды, бұны Ортаққордың қатысушысы Martin H. жойған, себебі: Deletion of files added by Oma999: Uplo
1-жол:
 
[[File:A graf01.gif|thumb| alt=A.| ''[[Беларусь халқы]]''.]]
[[File:Pyramide Bielorussie.PNG|thumb| alt=A.| ''[[Беларусь халқының пирамидасы]]''.]]
'''Беларусьтер'''– Беларусь Республикасының байырғы халқы. [[Ресей]], [[Украина]], [[Қазақстан]], [[Литва]], [[Латвия]], [[Польша]], [[Канада]], т.б. елдерде де тұрады. Жалпы саны – 11 млн. адам (2004). [[Еуропа]] нәсіліне жатады. [[Беларусь]] тілінде сөйлейді, [[орыс тілі|орыс]], [[поляк тілі|поляк]] тілдерін де қолданады. Литвамен шекаралас ауылдарында белоаус, литва тілдерінде сөйлейді. Әліпбиі кириллицаға негізделген. Православие дінін ұстанады, араларында католиктер де бар. Беларусьтер шығыс славяндарға жатады. Беларусь халқының этникалық негізін шығыс славяндар тайпалары: дреговичтер, кривичтер, радимичтер, древляндар, северяндар, волыняндар құраған. 9 — 11 ғасырларда осы тайпалар Киев Русінің құрамында болды. Ол ыдырап, князьдық батыраңқылыққа ұшырағаннан кейін (13 — 14 ғасырлар) Ұлы Литва князьдігінің, 1569 жылдан Речь Посполитаяның құрамына енді. 18 ғасырда Ресейге қосылды. Осы ғасырдан бастап Беларусьтердің әлеуметтік еңбек, тұрмыс жағдайы елеулі өзгерістерге ұшырады. Қазіргі кезде Беларусьтер мәдениетінің дәстүрлі этнографиялық ерекшеліктері (ұлттық киім үлгісі, тағам түрлері, отбасылық дәстүрі) тек шеткері жерлерде ғана сақталған. Негізгі ұлттық кәсібі — [[егіншілік]] ([[арпа]], [[бидай]], [[сұлы]], [[картоп]], [[зығыр]] өсіреді) пен [[мал шаруашылығы]] ([[сиыр]], [[шошқа]] және [[үй құстары|үй құстарын]] асырайды) қатар дамыған. Диқаншылық, омарташылық, балық аулаумен де айналысады. Қыш-құмыра бұйымдар жасаумен, ұсталық кәсіппен, киім, аяқ киім тігу, түрлі бұйымдар тоқумен шұғылданады. Ұлттық киімдері: ер адамдар тізесіне дейін жететін жейде, кенеп шалбар киеді, белдерін жүн жіптен өріліп, ұштарын күлтелеген белдікпен буынады. Сыртынан гүлді шұғадан тігілген кеудеше, бастарына жазда ши қалпақ, қыста “магерка”, “кучма”, “аблавуха” аталатын тымақтар киеді. Әйелдер алды кестемен өрнектелген көйлек, “андаран” аталатын белдемше киіп, сыртынан алжапқыш тағынады. Түрлі-түсті белдеумен буынады. Шаштарын өрмейді. Ерлер де, әйелдер де қыста шапан, тон киеді. Ұлттық тағамдары — жеміс, картоп, ұннан жасалған тағамдар ''(жур, затирка, бураки, клецки)''. Етті мейрам кездерінде жейді ''(мачанку, студень, верещаку)''. Негізгі ұлттық сусындары: [[квас]], [[қайың шырыны]]. Дәстүрлі баспаналары көбіне ағаштан, бөренеден салынады. Бұрынғы кезде 20 — 30 үйден ғана құралған [[хуторлар|хуторларда]] тұрған. 19 ғасырдың соңынан 20 ғасырдың басына дейін қауымдық тұрмыс, өзара көмек дәстүрлі (сябрина, толона) сақталды. Фольклоры бай. Ұлттық музыкалық аспаптары: [[басетля]], [[жалейка]], [[лира]], [[бубен]]. Қазіргі Беларусьтердің өнері де, мәдениеті де өркендеген. <ref name="source1"> “Қазақ Энциклопедиясы”, II-том </ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Беларустар» бетінен алынған