Латын әліпбиі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
1-жол:
[[Сурет:Latin alphabet world distribution.svg|thumb|right|350px|Мына сызбанұсқада латын әліпбиінің әлемде таралуы көрсетілген. Қою-жасылмен латын әліпбиі ресми (немесе де-факто ресми) жазу болатын елдер; ал ашық-жасылмен — латын әліпбиі басқа жазулармен қатар пайдаланатын елдер көрсетілген.]]
'''Латын әліпбиі'''<ref name="source1">Дирингер Д., Алфавит, М., 1963</ref><ref name="source2">Добиаш-Рождественская О.А., История письма в средние века, М.—Л., 1963.</ref>, әлемде кеңінен қолданылады. Б.з.б. 7 ғасырдада [[Рим]]де [[грек]] және [[этрус әліпбиі]]нің тармағы ретінде пайда болып, б.з. 1 ғасырында қалыптасты. Жазу оңнан солға немесе солдан оңға қарай (''брустрофедон бойынша'') жазылып, бағыты әрдайым алмасып отырған. Б.з.б. 4 ғасырдан бастап жазу тек солдан оңға қарай жазылды, алғаш 20 [[әріп]] болды. Әліпбиге б.з.б. 230-жылдары ''G'', ''Y'' және ''Z''әріптері енген, соңғы екеуі грек тілінен кірген сөздер үшін алынған, ал ''J'', ''U'', ''W'' әріптерінің қолданылуы қайта өркендеу дәуіріне жатады. Орта ғасырда Латын әліпбиі [[Еуропа]]ға тарады, [[Африка]], [[Америка]] және [[Азия]] халықтары пайдаланды. Латын сөздерін оқуға негізделген әріп таңбалары қалыптасты. Қазіргі латын әліпбиінде 25 әріп бар. Дауысты дыбыстар созылыңқы және қысқа айтылады, осыған байланысты сөздердің мағынасы өзгереді: līber — тәуелсіз, liber — кітап. Латын әліпбиінде алты [[монофтонг]] (''біржалаң дауысты'') — ''а, е, і, о, иu, у,'' сондай-ақ төртекі [[дифтонг]] (''екіқос дауысты'') — ''аиаu, еиеu'' бар. Үш диграф (қос таңбалы) -- ''ae, аеoe, оеue'' бар. [[Дауысты дыбыстар]]дың санына, орналасу тәртібіне байланысты сөзге екпін түседі, буындар да осы негізде жабық (''дауыссызға бітсе'') және ашық (''дауыстыға немесе дифтонгқа аяқталса'') болып бөлінеді.
 
== Қазақтың өлшемді латын әліпбиі ==