Уикипедия

Солтүстік Македония: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш clean up, replaced: темп-расы → температурасы, removed: <!--Other languages-->, <!--Categories--> using AWB
ш clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
74-жол:
<br />
[[Сурет:1100 Jahre alte Platane in Ohrid, Makedonien.JPG|right|thumb|270 px]]
Географиялық жағынан [[Македония]] үш елдiң аумағында орналасқан - оның оңтүстiк бөлiгi - [[Эгей Македониясы]], [[Грекия]] құрамына кiредi; шығыс жерлерi - [[Пирин Македониясы]] - [[Болгария]] құрамында, Македония республикасының солтүстiк және батыс өңірлері [[Вардар өзенi]]нiң бойында сұлап жатыр.
Республиканың көп аумағын [[Скопска-Црн]]ның биiк тау жүйелерi, [[Пинд]] (жоғарғы нүктесі – [[Кораб]](2753 м)) және [[Пирин]] таулары алып жатыр. Вардар және [[Струмица]]ның өзендері бүкіл ел аумағын қамтып ағады. Оңтүстiк-батыста Македонияға жартылай тәуелдi [[Охрид]] және [[Преспа]] iрi көлдері, оңтүстiк-шығыста - iрi көл [[Дойранское]] орналасқан. Биіктігі 2000 м-ге дейінгі тау беткейлерін аралас ормандар мен бұталар, одан жоғары жерлерді тау шалғындары алып жатыр. Аумағының 1/3 бөлігін орман алып жатыр.
 
83-жол:
== Тарихы. ==
<br />
Б.з.б. 1-мыңжылдықта [[Македония]] аумағында ежелгі Македония патшалығы өмір сүрді. Кейіннен [[Рим империясы]]ның құрамында болды. 6 — 7 ғасырларда Македония аумағын жергілікті [[иллирия — фракиялықтар]]мен араласқан [[славян тайпалары]] мекендеді. 9 — 10 ғасырларда Македонияға [[христиан діні]] тарала бастады. Македония аумағы бастапқыда [[Батыс Болгар патшалығы]]ның, [[Византия]] мен [[Екінші Болгар патшалығы]]ның, [[Сербия]]ның құрамында болды. 14 ғасырдың соңында Македонияны [[Осман империясы]] басып алды. Македонияға албандардың әсіресе түріктердің енуінен [[ислам діні]] тарала бастады. 1912 — 13 ж. [[Балқан соғысы]]ның нәтижесінде Македония Сербия (Вардар Македониясы), Грекия (Эгей Македониясы), Болгария (Пирин өлкесі) елдері арасында бөліске түсті. “Македония” атауы ресми қолданыстан қалып, сербтендіру саясаты жүргізілді. Әлеуметтік-экономикалық, саяси езгіге қарсы қозғалыс күшейіп, ол [[македон ұлты]]ның бірігуіне жағдай жасады. 1918 жылдан Македония Сербияның құрамында [[сербтер]], [[хорваттар]] мен [[словендер]] Корольдігінің (1929 жылдан [[Югославия]]ның) бөлігіне айналды. 1945 — 92 ж. аралығында 6 республиканың бірі ретінде Югославия Социалдық Федерациялық Республикасының құрамында болды. 1991 жылы 20 қарашадан тәуелсіз мемлекет атанды.
*[[1991 жылы]] - егемендiк туралы декларациясы және Македонияның тәуелсiздiгi туралы референдумы, Югославия құрамынан бейбіт шығуға себеп болды. Македонияның бiрiншi президентi [[Киро Глигоров]](1991—1999 ) жергiлiктi партия тiзiмiнен шыққан.
*[[1991 жылы]] - Болгария – әлемде Македонияның тәуелсiздiгiн бiрiншi болып мақұлдаған мемлекет.
92-жол:
 
== Македония — ежелгі грек империясының орталығы ==
Теңізге шығатын жолы жоқ бұрынғы [[Югославия]] республикасы — [[Македония]] б.з.д. IV—III ғасырларда құдіретті ежелгі Грек империясының орталығы болды.
Македония [[Грекия]]мен, [[Болгария]]мен, [[Албания]]мен, [[Сербия]] және [[Черногория]]мен шектеседі. Елдің көпшілік бөлігін тік жартастар, терең аңғарлар мен кең аумақты ормандары бар таулар алып жатыр. Македонияда биіктігі 2000 м-ден асатын 34 тау шыңы мен ішіндегі ең үлкені — Охрид болатын терт ірі көл бар. Елдің ең ұзын өзені — [[Вардар]] елді 301 км бойында кесіп өтеді. Вардар өзінің бастауын солтүстік-батыстан алып, Эгей теңізіне құйғанға дейін Оңтүстік Грекиямен ағып өтеді. Бұл өзенді мұнда [[Аксьос]] деп атайды.
 
101-жол:
== Экономикасы. ==
<br />
[[Македония]] — аграрлы-индустриялы ел. [[Ұлттық жалпы өнім]]інің жан басына шаққандағы мөлшері 4110 АҚШ доллорына тең (1997). [[Қара және түсті металлургия]],[[машина жасау]], [[химия]], [[тамақ өнеркәсібі]], [[құрылыс материалдары]], [[ағаш өңдеу]] кәсіпорындары дамыған. [[Ауыл шаруашылығы]]нда өсімдік шаруашылығы әсіресе [[күріш]], [[жүгері]], [[бидай]] өсіру басым. [[Мақта]], [[арахис]], [[күнжіт]], [[анис]], [[бау-бақша]], [[көкөніс]], [[жүзім]] өсіру, [[қой шаруашылығы]] дамыған. Негізгі сауда серіктестері — [[Евро Одақ]] құрамындағы елдер.
 
<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедияэнциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том</ref>
== Дереккөздер ==
<references/>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Солтүстік_Македония» бетінен алынған