Ұғым: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎Ұғымдар арасындағы қатынастар.: clean up, replaced: терминдерінін → терминдерінің, "Сөздік-Словарь" → «Сөздік-Словарь», 2005. ISBN using AWB
ш clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
2-жол:
'''Ұғым''' — [[объектив]]ті нағыздық нәрселерін және олардың қасиеттерін көрсететін абстрактілі ойлау формаларының бірі. Ұғым туралы мәселені талдауды "белгі" ұғымын қарастырудан бастайық.
 
<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедияэнциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
Белгілер дегеніміз — заттардың бір-біріне ұқсастықтары немесе айырмашылықтары. Демек, олардың қасиеттері мен арақатынастары да белгілерге жатады деген сөз. Бір затта екінші бір зат иеленген қасиеттердің жоқ болуы да белгіге жатады (мысалы, жолаушының біреуінде жол билеті болса, екіншісінде ол билеттің болмауы).
 
18-жол:
Кез келген заттың [[мазмұн]]ы мен көлемі болады. Ұғымның мазмұны деп сол ұғым туралы ойлағанда, алдымен, ойға оралатын заттың мәнді белгілерінің жиынтығын айтамыз. Мысалы, "квадрат" ұғымының мазмұны екі мәнді белгінің көмегімен, тік бұрышты болуымен және тең қабырғалылығымен айқындалады.
 
Ұғым көлемі сол ұғым туралы ойға оралатын заттардың жиынтығы болып табылады. Мысалы, "[[кітап]]" ұғымының келемі деп біз бұрын болған, қазір де бар және келешекте жазылатын [[кітап]]тардыңкітаптардың бәрін айтамыз. [[Мазмұн]] мен көлем ұғымдары бір-бірімен байланысты. Ұғым мазмұнының артуы кетті көлемді ұғымның түзілуіне алып келсе, керісінше, тұжырымдалатын мазмұнның кемуі көлемнің артуына әкеледі. Бұл байланыс ұғым мазмұны мен көлемі арасындағы кері қатынас заңының көмегімен көрініс береді. Демек, "үстел" деген ұғымның мазмұнын "жазатын" деген белгімен арттырсақ, "жазу үстелі" деген кіші көлемді ұғым аламыз. Ал "федеративті мемлекет" деген ұғымның "федеративті" белгісін алып тастасақ, "мемлекет" деген көлемді ұғымға жолығамыз.
 
"Үй", "белме", "қойма", "қора", ұғымдарын мәнді белгілеріне қарай ажыратып беріңдер.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Ұғым» бетінен алынған