Бенедикт Спиноза: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
1-жол:
[[Сурет:Spinoza.jpg|thumb| |right|]]
'''Бенедикт (Барух) Спиноза (Spіnoza)''' (24.11.[[1632 жыл]], [[Амстердам]], – 21.2.[[1677 жыл]], [[Гаага]]) – материалистік, пантеистік көзқарастағы [[Нидерланд]] философы.
 
Спинозаның философиялық көзқарасы ең алдымен ортағасырлық еврей философиясының ([[Маймонид]], [[Крескас]]) ықпалында қалыптаса бастағанымен Дж. Бруноның пантеистік-материалистік көзқарасын, Декарттың рационалистік методын, Т.Гоббстың философиясын игеруі оның пантеистік-материалистік көзқарасқа көшуіне себеп болды. Ол пантеистік дәстүрдегі табиғат пен [[құдай]] біртұтас субстанция деген қағиданы өзінің онтологиясына негіз етіп алды. Таным теориясында рационалистік бағыт ұстанып, интеллектуалдық ақыл-ойға, парасатқа негізделген білімді сезімдік таным мен тәжірибеден жоғары қойды. Оның ілімін рационалды интуитивті гносеология, пантеистік метафизика, табиғат жайлы натуралистік көзқарас құрады. Спиноза діни-телеологиялық қағиданы жоққа шығарып, механикалық детерменизмді жақтады. “[[Көне өсиет]]ті” тарихи-рационалистік тұрғыда сынап, діни нанымды надандыққа балады.
 
Ол өзінің пантеистік метафизикасы мен соған негізделген этикасын нағыз дін деп жариялады.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедияэнциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998. ISBN 5-89800-123-9</ref><ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3 </ref>
Спинозаның философиялық көзқарасы ең алдымен ортағасырлық еврей философиясының ([[Маймонид]], [[Крескас]]) ықпалында қалыптаса бастағанымен Дж. Бруноның пантеистік-материалистік көзқарасын, Декарттың рационалистік методын, Т.Гоббстың философиясын игеруі оның пантеистік-материалистік көзқарасқа көшуіне себеп болды. Ол пантеистік дәстүрдегі табиғат пен [[құдай]] біртұтас субстанция деген қағиданы өзінің онтологиясына негіз етіп алды. Таным теориясында рационалистік бағыт ұстанып, интеллектуалдық ақыл-ойға, парасатқа негізделген білімді сезімдік таным мен тәжірибеден жоғары қойды. Оның ілімін рационалды интуитивті гносеология, пантеистік метафизика, табиғат жайлы натуралистік көзқарас құрады. Спиноза діни-телеологиялық қағиданы жоққа шығарып, механикалық детерменизмді жақтады. “[[Көне өсиет]]ті” тарихи-рационалистік тұрғыда сынап, діни нанымды надандыққа балады.
 
Ол өзінің пантеистік метафизикасы мен соған негізделген этикасын нағыз дін деп жариялады.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998. ISBN 5-89800-123-9</ref><ref> Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3 </ref>
 
== Дереккөздер ==