Яһудилік: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Яһуди діні''' немесе '''Иудаизм''' немесе '''Яһудилық''' ({{lang-ar|يهودية}}; {{lang-ru|Иудаизм}}; {{lang-he|יהדות}} "яаадут") - ежелгі [[дін]]дердің бірі. [[Еврей]]лер арасында таралған. Яһуди діні сеніміндегілердің басым көпшілігі [[Израиль]] мен [[АҚШ]] мемлекеттерінде шоғырланған. Б.з.б. 13 ғасырда батыс [[семит]] көшпелі тайпаларын [[Египет]] перғауыны [[Палестина]]дан далалы аймаққа ығыстырды. [[Палестина]]дан қуылғандар Яхве атты [[Құдай]]ға сенетін тайпалық одаққа бірігіп, “[[Израил]]” атын алды. Б.з.б. 622 жылы [[Иудей]] патшасы [[Иосия]] діни [[реформа]] жасады да, жергілікті әулиелердің шырақтарын жойып, [[Иерусалим]] ғибадатханасын Яхве [[Құдай]]ға құлшылық етудің орталық деп жариялады. Содан бастап дүниеде бір [[Құдай]] бар, ол – Яхве, ол әлемді билеп, өз халқы – [[еврей]]лерге қамқорлық жасайды деп уағыздалды. [[Израиль]] тайпалары мен Яхве арасындағы ерекше “келісім” туралы [[концепция]] пайда болды. Яһуди діні нені уағыздап, неге тиым салатыны жайлы [[Тора]], [[Мишне]], [[Талмуд]] сияқты киелі кітаптарда жазылған. Яһуди дініне сенушілер құлшылық ғибадаттарын раввиннің басшылығымен [[синогога]]ларда атқарады. [[Раввин]]дер діни қауымдастық мүшелерінің азаматтық - құқықтық тұрмысына да басшылық жасайды. Яһуди діні ішінде [[каббала]] атты діни [[мистика]]лық ағым таралып, соның ықпалымен діни - философия [[иудей]]лік әдебиет (сенім иелерінің өмірін ұсақ - түйегіне дейін реттейтін “[[Шулхан Арух]]” атты 16 ғасырда [[Иосиф Каро]] жасаған [[этика]]лық - құқықтық жинақ) пайда болды. Яһуди дінінің маңызды мерекелерінің бірі сенбі күні ғибадаттан басқа барлық қызметке тыйым салынады.
 
== Иудаизм тарихы ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Яһудилік» бетінен алынған