Зеренді ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
clean up, replaced: энцклопедия → энциклопедия using AWB
Өңдеу түйіні жоқ
48-жол:
|Commons санаты =
}}
'''Зеренді ауданы''' – [[Ақмола облысы]]ның солтүстігіндегі әкімшілік бөлініс. 1935 жылы құрылған. 1997 жылы [[Көкшетау ауданы]]мен біріктірілді. Жер аумағы 8 мың км². Тұрғыны 42,3 мың [[адам]], орташа тығыздығы 1 км²-ге 5,5 адамнан келеді (2008). Аудандағы 81 елді мекен 24 ауылдық әкімшілік округке біріктірілген. Аудан орталығы – [[Зеренді]] аулы. Зеренді ауданы [[Көкшетау қыраты]]ның солтүстігін алып жатыр. Жер бедері аласа таулы, ұсақ шоқылы, ойлы-белесті жазық. Ірі таулары: Зеренді (587 м), [[Жыланды]] (609 м), [[Қараүңгір]], [[Қаратау]], [[Қошқарбай]], Шымылдықты, Байөтер (551 м), [[Елікті]] (502 м), Нарөлген] (489 м), т.б. Кен байлықтарынан [[алтын]], қызғылт гранит, [[доломит]], құрылысқа жарамды тас, [[құм]], [[каолин]], емдік саз, т.б. кездеседі. [[Климат]]ы тым континенттік: қысы ұзақ (қар 140 – 160 күн жатады) суық, қары аз (20 см), жазы жылы әрі құрғақ. Ауаның орташа темпепатурасы қаңтарда –18°С, шілдеде 19°С. Жауын-шашынның жылдық мөлшері 350 – 400 мм. Ауданның оңтүстікнен солтүстігіне қарай Шағалалы өзен мен оның оң саласы Қылшықты өзен ағып өтеді. Оңтүстігінен [[Есіл (өзен)|Есілдің]] оң салалары – [[Жабай]], [[Аршалы]], [[Қошқарбай]] бастау алады. Аудан аумағында [[көл]] көп. Ірілері: Зеренді, [[Қарағайлыкөл]], [[Айдабол]], Бірқыз, Шымылдықты, [[Құмдыкөл (көл, Зеренді ауданы)|Құмдыкөл]] (тұщы), Қараңғыүңгір, [[Жамантұз (Ақмола облысы)|Жамантұз]], [[Жолдыбай (көл)]], [[Ахметжансор]]. Аудан жерінде шіріндісі мол қара және күңгірт қоңыр [[топырақ]] кең тараған, сортаңдар да кездеседі. Тың игеру жылдары ауданның көп жері жыртылған. Ауданның солтүстік бөлігін [[қайың]], [[терек]] шоқтары өскен [[орман]]дар алып жатыр. Қыраттың биік жерлері мен шоқыларда [[қарағай]], Зеренді өңірінде қылқан жапырақты орман, [[Кіші Түкті]] өңірінде қайыңды, теректі ормандар өседі. Орманда [[қарақат]], [[таңқурай]], [[мойыл]], [[итмұрын]], бүлдірген бар. Ашық жерлерде [[қараған]], [[тобылғы]], т.б. бұталар, [[бітік шалғындық]], астық тұқымдас түрлі [[шөп]]тер, [[қызғылт селеу]], [[сәбізшөп]], [[бетеге]], [[жусан]], тастақты жерлерінде [[қына]] өседі. [[Орман]]да [[қасқыр]], [[бұлан]], [[елік]], [[қоян]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[суыр]], [[тиін]], даласында [[кемірушілер]] кездеседі. [[Дала]], [[су]] [[құстар]]ының 200-ден аса түрі мекендейді. Ауданда [[Куйбышев]], [[Самарбай]], Зеренді, [[Кіші Түкті]], т.б. орман шаруашылықтары мен олардың бөлімшелері орналасқан. Ірі елді мекендері: [[Айдабол]], [[Алексеевка]], Бірлестік кенттері, Зеренді, [[Шағалалы]], [[Еленовка]], [[Викторовка]], [[Куропаткино]], [[Симферопольское]], Ақкөл ауылдары. Зеренді ауданы [[экономика]]сының басты салалары [[егін шаруашылығы|егін]] және [[мал шаруашылығы]] Ауыл шаруашылығын пайдаланылатын жері 642,4 мың га (2008), оның ішінде егістігі 233,7 мың га, [[тыңайған жер]]і 112 мың га, шабындығы 3,1 мың га, жайылымы 278,2 мың га. Орман 85,9 мың га жерді қамтиды. Аудан жері арқылы Алматы – Петропавл, Қостанай – Барнауыл темір жол, Алматы – Петропавл, Атбасар – Көкшетау, Саумалкөл – Шортанды, т.б. [[автомобиль]] жолдары өтеді.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
 
==Ауылдық округтер==