Қаратау (қала): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Сарысу ауданы елді мекендері» деген санатты аластады; «[[Санат:Талас ауданы елді мекендері|Талас а...
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Елді мекен-Қазақстан
|статусы = қалаҚала
|атауы = Қаратау
|сурет =
9-жол:
|ту сипаттамасы =
|елтаңба ені =
|ту ені =
|lat_dir =N |lat_deg =43 |lat_min =10 |lat_sec = 37
|lon_dir =E |lon_deg =70 |lon_min =2827 |lon_sec = 56
|CoordAddon = type:city(42000)_region:KZ
|CoordScale =
28-жол:
|ішкі бөлінісі =
|әкімі =
|құрылған уақыты = 1946
|алғашқы дерек =
|бұрынғы атаулары =''Шолақтау''
|статус алуы = 1963
|жер аумағы = 200
|климаты =
|тұрғыны = 2627,3 902мың<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/Демография/03_2010-Б-15-07-К.rar ҚР елді мекендерінің тұрғындар саны]</ref>
|санақ жылы = 20102012
|тығыздығы =
|шоғырлануы =
48-жол:
|сайт тілі =
}}
'''Қаратау''' - қаласықала ([[1963 жылданжыл]]дан), [[Жамбыл облысы]] [[Талас ауданы]]ның орталығы, темір жол стансасыбекеті. Облыстың оңтүстік бөлігінде, Тараз қаласынан солтүстік-батысқа қарай 82 км жерде орналасқан. Тұрғыны 26 902 адам (2010).
 
== Географиялық орны ==
Облыстың оңтүстік бөлігінде, [[Тараз]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 82 км жерде, [[Қаратау тауыныңжотасы (Тянь-Шань)|Қаратау тауы]]ның солтүстік-батыс сілемі – Шолақтау баурайында, [[Жетімшоқы]] және [[Ақтау жотасы|Ақтау]] тауаралық аңғарында, бұта аралас боз жусан, сұлыбас, баялыш, бетеге, т.б. астық тұқымдас шөптесін өскен сұр топырақты шөлді белдемде орналасқан.<ref>“Тараз энциклопедиясы”</ref>
 
== Халқы ==
Тұрғыны:
* 26,9 мың адам ([[2010 жыл|2010]]);
* 27,3 мың адам ([[2012 жыл|2012]]).
 
== Тарихы ==
Іргесі 1946 жылы [[Шолақтау1946 фосфоритжыл]]ы кен орны|Шолақтау]] кенті болып қаланған. Қала өмірі [[Қаратау фосфорит алабы|Қаратау фосфоритті алабыменалабы]]мен тығыз байланысты. Қаратау кеніші алғашқы өнімін 1946 жылы 5 желтоқсанда бере бастады. [[1963 жылыжыл]]ы флотац.флотациялық әдіспен байыту фабрикасы іске қосылды. Қаратау 20 ғасырдың 60 – 90-жылдары, [[Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы|КСРО]] және республика экономикасының дамуына елеулі үлес қосты. Осы жылдары ауыл шаруашылығына қажет фосфорлы минералды тыңайтқыштарға сұраныс күшейді. Бұл Қаратауда фосфорит өндірісін қарқынды дамытуға жағдай туғызды. Оның негізінде [[Қаратау кен-химия комбинаты]] салынды.
 
[[1965 жыл|1965]][[1985 жыл|85]] жылдары Қаратауда республика деңгейдегі құрылыс ұйымдарының сала аралық кәсіпорындары жұмыс істеді. Қалада өндірістің дамуы оның инфрақұрылымдарының санын жедел өсірді. «[[Жартас» бөгені]] салынды (1944, сыйымдылығы 6 млн. м³). 1948 ж.жылы Кеншілер саябағы ашылды. 1970 – 80 жылдары қалалық кітапхана, балалар кітапханасы, спорт ғимараттары бой көтерді. 1964 жылы Қазақ политехникалық институтының (қазіргі Қ.И. Сәтбаев атындағы Ұлттық технология университет) бөлімшесі ашылды.
 
1966 жылы құрылыс техникумы, кәсіби-технология училище құрылды (қазіргі кәсіптік бағдар беретін мектеп-лицей). Тәуелсіздік жылдары бұрынғы КСРО аумағындағы экономикалық байланыстардың жаппай үзілуі өндіріс орындарының тоқырауына әкелді, қала өмірінің ырғақты дамуы тежелді. Қаратау фосфорит кентасын пайдаланатын [[Самара]], [[Волгоград]], [[Пермь]], [[Қоқан]], [[Алмалық]], [[Самарқан]], [[Чарджев]] қалаларындағы химия кәсіпорындар фосфор шикізатын сатып алуды тоқтатты. Тек 90-жылдардың соңында ғана бұрынғы байланыстар қалпына келе бастады.
Line 60 ⟶ 68:
1990 жылға дейін Қаратауда 40-тан астам өндіріс орындары болды. Бұрынғы фосфорит өндірістік құрылымдары «Қаратау» АҚ-на біріктірілді. Сонымен бірге қалада химия, құрылыс материалдары, тұрмыс қажетін өтеу комбинаттары, ет, нан, сүт заттары, т.б. кәсіпорындар бар. Аудан тұтынушылар кооперативі, аудан телекоммуникация, пошта торабы, аудан электрлендіру жүйесінің мекемесі, Ақкөл су шаруашылық жүйесінің басқармасы, «Сарытас», «Қаратау» кен байыту басқармасы» акционерлік қоғамдары, «Мәрмәртас» кен орны, Сүлейменсай тері өңдеу фабрикасы, «ҚаратауНан», «Құрылыс-Жанар», «Жолаушы автокөлік кәсіпорны» акционерлік қоғамдары, 2 жол жөндеу басқармасы, т.б. кәсіпорындар жұмыс істейді.
 
== Инфрақұрылымы==
== Мәдениеті ==
Бірнеше жалпы білім беретін мектептер, музыка, спорт мектебі, кәсіптік-технологиялық мектеп, Қаратау кен құрылысы колледжі, 2 аурухана, емхана, мәдениет сарайы, стадион, кітапхана, мешіт, т.б. мекемелер бар. Қаланың орталық алаңының өзіндік архитектура ансамблі қалыптасқан.
 
Қаратау қаласының іргесінде ежелгі [[Тамды 1|Тамды елді мекенініңмекені]]нің орны (Тамдыкент немесе Пергант) сақталған.
 
Облыстың оңтүстік бөлігінде, [[Тараз]] қаласынан солтүстік-батысқа қарай 82 км жерде, Қаратау тауының солтүстік-батыс сілемі – Шолақтау баурайында, [[Жетімшоқы]] және [[Ақтау]] тауаралық аңғарында, бұта аралас боз жусан, сұлыбас, баялыш, бетеге, т.б. астық тұқымдас шөптесін өскен сұр топырақты шөлді белдемде орналасқан.<ref>“Тараз энциклопедиясы”</ref>
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
 
{{Жамбыл облысы}}
Line 75 ⟶ 78:
 
[[Санат:Жамбыл облысы қалалары]]
 
[[Санат:1946 жылы құрылған елді мекендер]]
[[Санат:Талас ауданы елді мекендері]]