Айва: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Taxobox |
|||
1-жол:
{{Taxobox
| image = Quince flowers.jpg
| image_caption = ''Cydonia oblonga'' flowers
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo = [[Core eudicots]]
|unranked_subclassis = [[Rosids]]
|ordo = [[Rosales]]
|familia = [[Раушангүлділер|Rosaceae]]
| subfamilia = [[Amygdaloideae]]
| tribus = [[Maleae]]
| subtribus = [[Malinae]]
| genus = '''''Cydonia'''''
| genus_authority = [[Philip Miller|Mill.]]
| species = '''''C. oblonga'''''
| binomial = ''Cydonia oblonga''
| binomial_authority = Mill.
| synonyms = ''C. vulgaris''
}}
'''Айва''', беже (Cydonіa) — [[раушангүлділер|раушан гүлділер]] тұқымдасына жататын өсімдік, жеміс ағашы немесе [[бұта]]. Қазақстанда [[Жамбыл облысы|Жамбыл]], [[Алматы облысы|Алматы]],[[Шымкент облысы|Шымкент]] облыстарында кездеседі. Ол жерлерде кәдімгі (сопақша) айва (С. oblonga) деп аталатын түрі өседі. Оның биіктігі 3-4 м, жапырағы сопақша, бүтін жиекті болып келеді. Ақ, қызғылт түсті ірі гүлі бір-бірден орналасады. Жемісі көп ұялы, қатты, етті, дәмі қышқылтым, салмағы 250-300 гр-дай болады. Айва табиғи түрде тұқымы, тамыр атпасы арқылы, ал мәдени түрде ұластыру, қалемшелеу, сұлатпа бұтақтары және бүршіктерін телу арқылы көбейтіледі. Жемісінің құрамында 7,22-15,06% қант, 0,24-1,26% [[алма]], [[лимон]] қышқылдары, 0,18-0,97% [[пектин заты]], С витамині мен [[эфир майы]] бар. Жемісі консервіленіп, тосап түрінде қайнатылып та сақталады.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
| |||