Уикипедия

Қандыағаш (ағаш): Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш clean up, replaced: 2002 ISBN → 2002 жыл. ISBN using AWB
Тег: тесттік өңдеме
1-жол:
{{taxobox
[[File:Alnus glutinosa 011.jpg|thumb| alt=A.| ''Қандыағаш ''.]]
| name = Alder
'''Қандыағаш''' (Alnus) – [[қайың]] тұқымдасына жататын ағаш. Негізінен Солтүстік жарты шарда өсетін 40-қа жуық түрі белгілі. Бұлардың биіктігі 20 – 35 м-дей, бір үйлі, дара жынысты болады. Қабығы қара қоңыр. Жапырағы кезектесіп орналасады, олардың жиегі иректеліп, астыңғы беті қалың жүйкеленіп біткен. Аталық гүл шоғы ұзын сырға тәрізді, аналық гүл шоғы – масақша, ол жеміс піскенде бүрге айналады. Бүрі ерте көктемде ашылады. Жел арқылы тозаңданады. Жемісі – бір тұқымды, қос қанатты жаңғақша. 50 – 120 жылдай өседі. Қандыағаштың тамырындағы түйнек бактериялары бос азотты сіңіріп, топырақтың құнарлылығын арттырады. Қандыағаштың сүрегі жеңіл, қызыл түсті. Одан үй жиһаздары, ыдыс жасалады. [[Өзен]] жағалауларын, жырауылысайларды бекітуге пайдаланылады. Оның көшеттерін қала және өндіріс орталықтарын көгалдандыруға қолданылады. Бүрінен дәрі алынады. Бір түрі – [[жүректәрізді қандыағаш]] (Alnus subcordata) – [[реликт]] өсімдік. Қазақстанда 1 түрі – жабысқақ қандыағаш бар.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім</ref><ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8</ref>▼
| image = Tagalder8139.jpg
| image_caption = ''Alnus serrulata''
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo = [[Core eudicots]]
|unranked_subclassis = [[Rosids]]
|ordo = [[Fagales]]
|familia = [[Қайыңдар тұқымдасы|Betulaceae]]
| genus = '''''Alnus'''''
| genus_authority = [[Philip Miller|Mill.]]
| synonyms_ref =
| synonyms = *''[[Betula-alnus]]'' <small>Marshall</small>
*''[[Duschekia]]'' <small>Opiz</small>
*''[[Alnaster]]'' <small>Spach</small>
*''[[Clethropsis]]'' <small>Spach</small>
*''[[Semidopsis]]'' <small>Zumagl.</small>
*''[[Alnobetula]]'' <small>(W.D.J.Koch) Schur.</small>
*''[[Cremastogyne]]'' <small>(H.J.P.Winkl.) Czerep.</small>
| range_map = Alnus distribution.svg
| range_map_caption
}}
▲'''Қандыағаш''' (Alnus) – [[қайыңқайыңдар тұқымдасы]] тұқымдасынана жататын ағаш. Негізінен Солтүстік жарты шарда өсетін 40-қа жуық түрі белгілі. Бұлардың биіктігі 20 – 35 м-дей, бір үйлі, дара жынысты болады. Қабығы қара қоңыр. Жапырағы кезектесіп орналасады, олардың жиегі иректеліп, астыңғы беті қалың жүйкеленіп біткен. Аталық гүл шоғы ұзын сырға тәрізді, аналық гүл шоғы – масақша, ол жеміс піскенде бүрге айналады. Бүрі ерте көктемде ашылады. Жел арқылы тозаңданады. Жемісі – бір тұқымды, қос қанатты жаңғақша. 50 – 120 жылдай өседі. Қандыағаштың тамырындағы түйнек бактериялары бос азотты сіңіріп, топырақтың құнарлылығын арттырады. Қандыағаштың сүрегі жеңіл, қызыл түсті. Одан үй жиһаздары, ыдыс жасалады. [[Өзен]] жағалауларын, жырауылысайларды бекітуге пайдаланылады. Оның көшеттерін қала және өндіріс орталықтарын көгалдандыруға қолданылады. Бүрінен дәрі алынады. Бір түрі – [[жүректәрізді қандыағаш]] (Alnus subcordata) – [[реликт]] өсімдік. Қазақстанда 1 түрі – жабысқақ қандыағаш бар.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты 3 том, 2 бөлім</ref><ref>Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8</ref>
 
==Сілтемелер==
Line 11 ⟶ 34:
{{wikify}}
 
[[Санат:ТабиғатҚайың тұқымдасы]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Қандыағаш_(ағаш)» бетінен алынған