'''Итжүзім''' ([http://www.golkom.ru/book/35_23.html Bryonia]) – [[Сурет:Bryonia dioica (male flower).jpg|right|thumb|200px|Итжүзім]] [[Асқабақтар тұқымдасы|асқабақ тұқымдасына]] жататын [[Көп жылдық шөптер|көп жылдық шөптесін өсімдіктер]] туысы. Дүние жүзінде [[Орта Азияда]], [[Батыс Еуропада]] және [[Жерорта теңізі|Жерорта теңіз]] аймағында кездесетін 12 түрі белгілі. [[Қазақстан|Қазақстанның]] оңтүстік және оңтүстік-шығыс аудандарындағы [[жазық]] жерлер мен [[тау]] аңғарларында, сондай-ақ [[орман]] шеті мен [[Бұта|бұталар]] арасында өсетін 3 түрі бар. Олардың ішінде [[реликт]] түр өте сирек, тек [[Шардара|Шардара алабы]] мен [[Қызылқұм|Қызылқұмда]] ғана кездесетін [[ҚАРАЖЕМІС|қаражемісті]] И. (В. melanocarpa) қорғауға алынып, [[Қызыл кітап|Қазақстанның «Қызыл кітабына]]» енгізілген. Оның биіктігі 2 – 4 м. [[Тамыры]] жуан, [[түйнекті]], [[сабағы]] көп бұтақты, шырмалып өседі. [[Етжеңді]], бестармаққа бөлінген төм. жағындағы [[Жапырақ|жапырақтары]] ірі болады. [[Бір үйлі]], сарғыш жасыл гүлі дара жынысты. Тұқымынан көбейеді. [[Сәуір]] – [[мамыр]] айларында гүлдеп, маусымда жемісі піседі. [[Жеміс|Жемісі]] – [[шар]] тәрізді қою жасыл түсті [[жидек]]. Бұл [[Өсімдіктер|өсімдіктің]] тамырынан алынатын құрғақ [[Ұнтақ|ұнтақты]] [[Жануарлар|жануарлардың]] әр түрлі жарасын емдеуге қолданады. Итжүзімнің тағы бір түрі – [[сыртдән]] Итжүзімінің тамырында улы [[брионин]], [[брейн глюкозидтері]], [[шайыр]], [[крахмал]], [[балауыз]], [[минералды тұздар]], органик.[[органикалық қышқылдар]] болады. Оны [[халық медицинасында]] [[несеп]] жүргізетін, [[қақырық]] түсіретін, ауруды бәсеңдететін және [[қан]] тоқтататын [[дәрі]] ретінде пайдаланады. Тұқымында [[эфир майы]] (1,5 – 2,1%) болғандықтан [[сабын]] қайнатуға қолданылады. Сондай-ақ гүлінен [[аралар]] [[бал]] жинайды.
