Бөденешөп: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Taxobox
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Pseudolysimachion-longifolium-spikes.JPG|thumb]]
|image = Veronica chamaedrys Ehrenpreis.jpg
*'''Бөденешөп''' ('''''Veronica longifolia''''') далада, шабындықтарда өсетін өсімдіктер. Құрамында — ''250—260 мг‰'' [[витамин С]], ''8— 10 мг‰'' [[провитамин А]] ([[каротин]]) бар. Мал мұны көк күйінде жемейді, кепкен шөбін жей береді.
|image_caption = ''[[Veronica chamaedrys]]''
*Бөденешөп — сабынкөк тұқымдасына жататын бір не көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Бөденешөп өзен жағаларында, далалы, шалғынды жерлерде, биік тауларда өседі. Қазақстанда ''47 түрі'' кездеседі. Сабақтары, көбінесе, тік өседі. Жай жапырақтары тілімденген немесе бүтін жиекті, қарама-қарсы, кейде кезектесіп орналасады. Кейбір түрлерінің жапырақтарының сыртын түк басқан. Гүлшоғыры [[шашақ]], масақ, сыпырғыш тәрізді. Гүлдері алқызыл, көк, көгілдір, күлгін түсті болады. Тостағанша жапырағы 4, күлте жапырақтары 5, аталығы 2, аналығы біреу. [[Мамыр]] — [[тамыз]] айларында гүлдеп, шілде — қазанда жемістенеді. Жемісі — [[қауашақ]]. Ұзына бойына қақырап ашылады. Тұқымдарының сырты тегіс, кейде қыртысты, түк басқан. Бөденешөптің пішенін мал жақсы жейді, кейбір түрінен [[алколоид]], [[глюкозид]] алынады. Бөденешөптің [[Алатау бөденешөбі]] және киікшөптес Бөденешөп аталатын түрлері Қазақстанның '''''“Қызыл кітабына”''''' енгізілген. [[Киікшөптес бөденешөп]] (V. serpylloіdes) — көп жылдық шөптесін өсімдік, биіктігі 8 см-дей. Тарамдалған тамыры бар. Сабағы жіңішке, сыртын түк басқан. Жапырақтарының ұзындығы ''8 мм'', ені ''5 мм'', сағақсыз, өркен бойына қарама-қарсы орналасады. Ақ, көк түсті гүлдері масақ тәрізді гүлшоғырына топталған. Тұқымынан көбейеді. [[Шілде]] — тамызда гүлдейді. Жемісі — қауашақ. Оның шағын ареалдары [[Жетісу]] (Жоңғар) Алатауы мен [[Сайрам]] өзендері бойында ғана кездеседі.
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Қос жарнақтылар]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
|ordo = [[Lamiales]]
|familia = [[бақажапырақ тұқымдасы|Plantaginaceae]]
|tribus = [[Veroniceae]]
|genus = '''''Veronica'''''
|genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
| type_species = ''[[Veronica officinalis]]''
| type_species_authority = L., 1753
|subdivision_ranks = түрлері
|subdivision = 450 түрі белгілі
|}}
*'''Бөденешөп''' ({{lang-la|Veronica}}) сабынкөк– [[бақажапырақ тұқымдасы|бақажапырақ]] тұқымдасына жататын далада, шабындықтарда өсетін бір не көп жылдық шөптесін өсімдіктер. Бөденешөп өзен жағаларында, далалы, шалғынды жерлерде, биік тауларда өседі. Қазақстанда ''47 түрі'' кездеседі. Сабақтары, көбінесе, тік өседі. Жай жапырақтары тілімденген немесе бүтін жиекті, қарама-қарсы, кейде кезектесіп орналасады. Кейбір түрлерінің жапырақтарының сыртын түк басқан. Гүлшоғыры [[шашақ]], масақ, сыпырғыш тәрізді. Гүлдері алқызыл, көк, көгілдір, күлгін түсті болады. Тостағанша жапырағы 4, күлте жапырақтары 5, аталығы 2, аналығы біреу. [[Мамыр]] — [[тамыз]] айларында гүлдеп, шілде — қазанда жемістенеді. Жемісі — [[қауашақ]]. Ұзына бойына қақырап ашылады. Тұқымдарының сырты тегіс, кейде қыртысты, түк басқан. Бөденешөптің пішенін мал жақсы жейді, кейбір түрінен [[алколоид]], [[глюкозид]] алынады. Бөденешөптің [[Алатау бөденешөбі]] және киікшөптес Бөденешөп аталатын түрлері Қазақстанның '''''“Қызыл кітабына”''''' енгізілген. [[Киікшөптес бөденешөп]] (V. serpylloіdes) — көп жылдық шөптесін өсімдік, биіктігі 8 см-дей. Тарамдалған тамыры бар. Сабағы жіңішке, сыртын түк басқан. Жапырақтарының ұзындығы ''8 мм'', ені ''5 мм'', сағақсыз, өркен бойына қарама-қарсы орналасады. Ақ, көк түсті гүлдері масақ тәрізді гүлшоғырына топталған. Тұқымынан көбейеді. [[Шілде]] — тамызда гүлдейді. Жемісі — қауашақ. Оның шағын ареалдары [[Жетісу]] (Жоңғар) Алатауы мен [[Сайрам]] өзендері бойында ғана кездеседі. Құрамында — ''250—260 мг‰'' [[витамин С]], ''8— 10 мг‰'' [[провитамин А]] ([[каротин]]) бар. Мал мұны көк күйінде жемейді, кепкен шөбін жей береді.<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы</ref>
 
<ref name="source1">Қазақ Энциклопедиясы</ref>
== Дереккөздер==
<references/>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Бөденешөп» бетінен алынған