Ұшқаттар тұқымдасы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Тектері
1-жол:
{{Taxoboxtaxobox
| name = Ұшқаттар тұқымдасы
| image = Blooming Lonicera caeruleahoneysuckle_w_y.JPGjpg
| image_caption = ''Lonicera japonica''
| image_width =
| regnum = [[Өсімдіктер]]
| image_length =
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
| image_caption =
|classis = [[Қос жарнақтылар]]
| regnum = [[Өсімдіктер]]
|unranked_ordo = [[Asterids]]
| divisio =
| classisordo = [[Carl Linnaeus|L.Dipsacales]]
|familia = '''Caprifoliaceae'''
| ordo =
|familia_authority = [[Antoine Laurent de Jussieu|Juss.]]
| familia = | subfamilia =
|subdivision_ranks = Тектері
| genus =
|subdivision = See text.
|}}
[[File:Blooming Lonicera caerulea.JPG|thumb|left|Бақ ұшқаты]]
'''Ұшқаттар тұқымдасы''' (''Caprіfolіaceae''{{lang-la|Caprifoliaceae}}) [[бұта]], жартылай бұта, кейде [[ағаш]] немесе [[Көп жылдық өсімдіктер|көп жылдық шөптесін]] [[өсімдіктер]]. Дүние жүзінде солтүстік және қоңыржай аймақтарда тараған 15 туысы, 500-дей түрі белгілі. [[Қазақстан|Қазақстанда]] 6 туысы, 27 түрі бар. Жиі кездесетін туыстары — [[ұшқат]], [[шәңкіш]], аюбадам және линнея (жалманақ). Жалпақ жапырақты, қылқан жапырақты және аралас ормандар арасында өседі. Ұшқаттар тұқымдасының жапырақтары қарама-қарсы орналасқан, бөбе жапырақшасы ұсақ, тіпті жоқтың қасы. [[Гүлшоғыр|Гүлшоғырындағы]] гүлдері әр түрлі 5 мүшелі, қосжынысты. Күлтесі доңғалақша, табақша, қоңырауша, кейде түтікшеге ұқсас. [[Аталық|Аталығы]] 5, аналығы 1, жатыны төмен орналасқан, 2—5 біріккен жеміс жапырақшасынан тұрады. Аналық мойны қысқа, жуан немесе ұзын, жіпше тәрізді. [[ЖЕМІС|Жемісі]] — қорапша, сүйекше, бір немесе бірнеше тұқымды жидек. Ұшқаттар тұқымдасына жататын өсімдіктерді бауларда, саябақтарда, орман ш-нда жылжымалы тау беткейлерін бекітуге өсіреді; көлеңкелі жерде өскен ағаштың өзегі [[Ботаника|ботаникада]] анат. кесіндіні бекіту үшін пайдаланылады. Бұлардың дәрілік, бояулық, шірнелі, техникалық маңызы зор. Кейбір түрлерінің (ұшқат, шәңкіш, аюбадам, т.б.) [[Жидек Дақылдары|жидектері]] тағам ретінде пайдаланылады. Көпшілік түрілері негізінен дәрілік және мәдени өсімдіктер.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref>
 
==Тектері ==
'''Diervilloideae'''
*''[[Diervilla]]'': 3 түр
*''[[Weigela]]'': 10 түр
'''Caprifolioideae ''s.l.'''''
*''[[Heptacodium]]'': 1 түр
*''[[Leycesteria]]'': 6 түр
*''[[Lonicera]]'' ([[ұшқат]]): 180 түр
*''[[Symphoricarpos]]'': 17 түр
*''[[Triosteum]]'': 6 түр
'''Linnaeoideae'''
*''[[Abelia]]'': 30 species
*''[[Dipelta]]'': 4 түр
*''[[Kolkwitzia]]'': 1 түр
*''[[Linnaea]]'' ([[терістік линнея]]): 1 түр
'''Morinoideae'''
*''[[Cryptothladia]] ''
*''[[Morina]]''
*''[[Zabelia]]''
'''Dipsacoideae''' – [[Қожакендір тұқымдасы]]
*''[[Acanthocalyx]]'': 3 түр
*''[[Dipsacus]] '' ([[қожекендір]]): 15 түр
*''[[Pterocephalus]]'': 25 түр
*''[[Scabiosa]]'' ([[қотырот]]): 30 түр
*''[[Triplostegia]]''
'''Valerianoideae'''
*''[[Centranthus]]'': 12 түр
*''[[Fedia]]''
*''[[Nardostachys]] '': 3 түр
*''[[Patrinia]]'': 17 түр
*''[[Plectritis]]'': 5 түр
*''[[Valeriana]]'' (Valerians): 125 түр
*''[[Valerianella]] ''(Cornsalads): 20 түр
 
== Дереккөздер ==