Магма: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
ш clean up, replaced: темп-ра → температура, сүйық → сұйық using AWB |
||
2-жол:
[[Сурет:Aa large.jpg|thumb]]
== '''Магма''' ==
Магма — жердің терең қойнауларында пайда болатын [[силикат]] құрамды балқыған масса. Оның басты құрамдас бөліктері: SіO2, AІ, Fe, Mg, Mn, Ca, Na, K, O, S, CІ, F, B, т.б. элементтер. Түрлі геология дәуірлерде қалыптасқан [[гранит]] және [[базальт]] құрамды Магмалық тау жыныстары негізді (базальттық) және қышқыл (граниттік) түрлерге бөлінеді. Базальттық Магма [[темір]], [[магний]], [[кальций]]ге бай келеді. Ондағы SіO2 мөлшері 40 — 55%. Граниттік Магмада SіO2 мөлшері 65 — 78%-ға дейін жетеді әрі мұнда [[сілті]]лік элементтер мол. Магма жер қабаттарындағы әр түрлі [[эндоген]]дік процестерден, физика-химия тепе-теңдіктер бұзылғанда заттардың балқып, сұйыққа айналуынан пайда болады. Мұндай эндогендік процестерге тектоникалық қозғалыстар, радиоактивтік ыдырау, химия реакциялар, заттар арасындағы фазалық ауысу, жер қойнауындағы жылу, т.б. жатады. Магма пайда болған жерінен жоғары көтеріліп, суынып, қатайып, тау жыныстарына айналғанда күрделі эволюция өзгерістерге ұшырайды. Магма қата бастағанда кристалдану процесі жүреді. Минералдардың кристалдану реті олардың қатаю (балқу)
== Магманың газдан айырылуы ==
8-жол:
== Магманың дифференциясы ==
Магманың дифференциясы — бір магмадан минералдық құрамы немесе минералдарының мөлшері ор түрлі таужыныстардың пайда болу процесі. Магманың дифференциясының екі түрі бар: 1) ликвациялық, онда магма
== Магматизм ==
Магматизм — магманың тузілу, одан әрі даму, қозғалу, қатты таужыныстармен әрекеттесу жоне суып қату процестері. Магматизм — жердің терең қойнауындағы белсеңділіктің көрінісі, Жердің дамуымен, жылулық тарихымен және тектоникалық эволюциясымен тығыз байланысты.
|