Кәдімгі шолпанкебіс: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Taxobox Тег: тесттік өңдеме |
|||
1-жол:
{{Taxobox
|name = Кәдімгі шолпанкебіс
'''Кәдімгі шолпанкебіс''' (Cypripedium calceolus) – [[сүйсіндер]] тұқымдасы, [[шолпанкебіс]] туысына жататын көп жылдық [[өсімдік]]. [[Қазақстан]]да [[Есіл (өзен)|Есіл]], [[Ертіс өзені|Ертіс өзендерінің]] жағалаулары мен [[Алтай таулары]]нда кездеседі. Аралас және жалпақ жапырақты ормандарда, бұталардың арасында және [[орман]]ның ашық жерлерінде өседі. Биіктігі 50 см-ге дейін, жер асты бөлігі жуан, [[тамыр]]ы қатты және тамырсабақтары ұзын келеді. Сабағы қысқа түкті, түсі қошқылдау, құрғақ жапырақтармен оранған. Жапырағының пішіні жұмыртқа немесе [[эллипс]] тәрізді, түсі жасыл 3 – 4 жапырағы болады. Гүлінің диаметрі 8 см-ге дейін жетеді. Гүлсерігі екі шеңберге орныққан 6 жапырақшалардан тұрады және олар бір-бірінен пішіні мен түсі арқылы ажыратылады. Оның түсі жылтырақ сары, ішкі жағы қызыл нүктелі болып келеді. Өсімдікті ұсақ [[қоңыздар]] тозаңдандырып отырады. [[Гүл]]інде нәр болмаса да, ол ашық түсі және хош иісімен жәндіктерді қызықтырады. Тұқымымен және вегетативті көбейеді. Маусымда гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – қорапша. Тұқымы доға тәрізді иілген қорапшаның ішінде 2 – 3 айдың ішінде жетіліп, қыста жерге төгіледі де, желмен алысқа тарайды. Кәдімгі шолпанкебіс – өте сирек кездесетін, жылдан-жылға таралу аймағы азайып бара жатқан түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>▼
| image = Cypripedium_calceolus_wiki_mg-k01.jpg
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Дара жарнақтылар]]
|ordo = [[Liliales]]
|familia = [[Сүйсіндер тұқымдасы|Orchidaceae]]
|subfamilia = [[Cypripedioideae]]
|tribus = [[Cypripedieae]]
|subtribus = [[Cypripediinae]]
|genus = ''[[Шолпанкебіс|Cypripedium]]''
| species = '''''C. calceolus'''''
| binomial = ''Cypripedium calceolus''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
| synonyms =* ''Cypripedium boreale'' <small>Salisb.</small> (1796)
* ''Cypripedium ferrugineum'' <small>Gray</small> (1821)
* ''Cypripedium atsmori'' <small>C. Morren</small> (1851)
* ''Cypripedium cruciatum'' <small>Dulac</small> (1867)
* ''Cypripedium alternifolium'' <small>St.-Lag.</small> (1880)
* ''Cypripedium microsaccos'' <small>Kraenzl.</small> (1913)
*''Calceolus marianus'' <small>Crantz</small>
*''Calceolus alternifolius'' <small>St.-Lag.</small>
*''Cypripedium guttatum ''subsp''. microsaccos'' <small>(Kraenzl.) Soó</small>
}}
▲'''Кәдімгі шолпанкебіс''' ({{lang-la|Cypripedium calceolus}}) – [[Сүйсіндер тұқымдасы|сүйсіндер]] тұқымдасы, [[шолпанкебіс]] туысына жататын көп жылдық [[өсімдік]]. [[Қазақстан]]да [[Есіл (өзен)|Есіл]], [[Ертіс өзені|Ертіс өзендерінің]] жағалаулары мен [[Алтай таулары]]нда кездеседі. Аралас және жалпақ жапырақты ормандарда, бұталардың арасында және [[орман]]ның ашық жерлерінде өседі. Биіктігі 50 см-ге дейін, жер асты бөлігі жуан, [[тамыр]]ы қатты және тамырсабақтары ұзын келеді. Сабағы қысқа түкті, түсі қошқылдау, құрғақ жапырақтармен оранған. Жапырағының пішіні жұмыртқа немесе [[эллипс]] тәрізді, түсі жасыл 3 – 4 жапырағы болады. Гүлінің диаметрі 8 см-ге дейін жетеді. Гүлсерігі екі шеңберге орныққан 6 жапырақшалардан тұрады және олар бір-бірінен пішіні мен түсі арқылы ажыратылады. Оның түсі жылтырақ сары, ішкі жағы қызыл нүктелі болып келеді. Өсімдікті ұсақ [[қоңыздар]] тозаңдандырып отырады. [[Гүл]]інде нәр болмаса да, ол ашық түсі және хош иісімен жәндіктерді қызықтырады. Тұқымымен және вегетативті көбейеді. Маусымда гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – қорапша. Тұқымы доға тәрізді иілген қорапшаның ішінде 2 – 3 айдың ішінде жетіліп, қыста жерге төгіледі де, желмен алысқа тарайды. Кәдімгі шолпанкебіс – өте сирек кездесетін, жылдан-жылға таралу аймағы азайып бара жатқан түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
=Қазақстанда=
| |||