Фукс бармақтамыры: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Kmoksy Фукса саусақтамыры бетін Фукс бармақтамыры бетіне жылжытты |
taxobox Тег: тесттік өңдеме |
||
1-жол:
{{taxobox
| name = Фукс бармақтамыры
'''Фукса саусақтамыры''' ({{lang-en|Dactylorhiza fuchsii}}) – [[сүйсіндер тұқымдасы]]на жататын, Қазақстанда сирек кездесетін түр. ▼
| image = Dactylorhiza fuchsii Mariazell 01.JPG
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Дара жарнақтылар]]
|ordo = [[Liliales]]
|familia = [[Сүйсіндер тұқымдасы|Orchidaceae]]
|subfamilia = [[Orchidoideae]]
| genus = ''[[Dactylorhiza]]''
| species = '''''D. fuchsii'''''
| binomial = ''Dactylorhiza fuchsii''
| binomial_authority = ([[George Claridge Druce|Druce]]) [[Károly Rezső Soó|Soó]]
|synonyms=*''Orchis fuchsii'' <small>Druce</small>
*''Dactylorchis fuchsii'' <small>(Druce) Verm.</small>
*''Dactylorhiza carpatica'' <small>(Batoušek & Kreutz) P.Delforge</small>
*''Orchis longibracteata'' <small>F.W.Schmidt</small>
*''Orchis nesogenes'' <small>(Briq.) Rouy in G.Rouy & J.Foucaud</small>
*''Dactylorhiza meyeri'' <small>(Rchb.f.) Aver.</small>
*''Dactylorhiza longibracteata'' <small>(F.W.Schmidt) Holub</small>
*''Dactylorhiza andoeyana'' <small>Perko</small>
*''Orchis hebridensis'' <small>Wilmott</small>
*''Dactylorhiza hebridensis'' <small>(Wilmott) Aver</small>
*''Orchis okellyi'' <small>(Druce) Druce</small>
*''Dactylorhiza okellyi'' <small>(Druce) Aver.</small>
*''Dactylorhiza psychrophila'' <small>(Schltr.) Aver.</small>
}}
▲'''Фукса саусақтамыры''' ({{lang-
Алтайда (оңтүстігінен батысына дейін) және Қазақстанның солтүстік облыстарында оқшауланған популяциялары кездеседі. Қазақ шоқыларындағы [[Қарқаралы]] тау сілемінде және [[Азутау]] тауында (таралу аймағының қиыр оңтүстік нүктелері) таралған. Жалпы таралу аймағы Батыс [[Еуропа]]дан Оңтүстік [[Сібір]] мен Солтүстік [[Моңғолия]]ға дейін жіңішке жолақ болып созылып жатыр. Тал, қайың, көктерек және аралас ормандарда, алаңқайлары мен шетінде, өзен мен жылға жағалауларында өседі. Қарашірікке бай, ылғалды топырақты ұнатады. Табиғатта көшеттері 8-10 жылда гүлдейді, 20-25 жыл тіршілік етеді. Тіршілік ортасының құрғауынан және дем алушылардың гүл шоғырына жинауынан зардап шегеді. Қарқаралы тау сілемінде 6 жыл (1976-1982 жылдары) оның ішінде популяция тығыздығы 1 шаршы метрде 6-24-тен 0-2 дараға дейін төмендеді. Мәдени түрде Ю.А.Котухов Алтай ботаника бағында өсірді. Тұқымымен көбейеді, қалың мүк жапқан ылғал шалғында өздігінен тұқым шашып көбейеді. Батыс Алтай және Марқакөл қорықтарында, Қатонқарағай, Қарқаралы, Көкшетау ұлттық парктерінде қорғалады.<ref>Қазақстан өсімдіктер әлемінің асыл қазынасы. Қазақстан Қызыл кітап беттерінен. Алматы: «Алматыкітап» ЖШС, 2006. – 74 бет.</ref>
| |||