Жуа: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Taxobox
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:Shallots - sliced and whole.jpg|thumb|right|190px|ЖУА]]
| name = Жуа
'''Жуа'''(Allіum) – көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Солтүстік жарты шарда 500-ге жуық түрі кездеседі. Қазақстанда жуаның 108 түрі далалық [[шөл]], [[шөлейт]]ті жерлерде, әсіресе, таулы аймақтарда өседі. Сабағы қуыс, кейде бітік, оның ұшында көп гүлді, шатыр тәрізді [[гүлшоғырлар]]ы бар. Жапырағы тұтас қынапты, сабағын орап тұрады. Гүлі ұсақ, ақ, қызғылт сары, жасыл түсті. Жемісі – үш қырлы қауашақ. Баданалары домалақ, кейде сопақша. Жуаның сирек кездесетін 9 түрі (мыс., [[Піскем жуасы]], [[түпті жуа]], [[Сергей жуасы]], т.б.) қорғауға алынып, [[Қазақстан]]ның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген. жуа мал [[азықтық өсімдіктер|азықтық]], [[тағамдық өсімдіктер|тағамдық]], [[дәрілік өсімдіктер]] ретінде де бағаланады. Ерте заманнан бері ерекше сәнді [[әсемдік өсімдіктер]] есебінде мәдени түрде өсіріледі және арамшөп түрлері де кездеседі.
| image = Allium sativum Woodwill 1793.jpg
| image_caption = [[Сарымсақ]] (''Allium sativum'')
|regnum = [[Өсімдіктер]]
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]]
|classis = [[Дара жарнақтылар]]
|ordo = [[Asparagales]]
|familia = [[Амариллистер тұқымдасы|Amaryllidaceae]]
|subfamilia = [[Жуа тұқымдасы|Allioideae]]
|tribus = [[Allieae]]
| genus = ''Allium''
|genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
| species = '''''A. aflatunense'''''
| type_species = ''[[Allium sativum]]''
| type_species_authority = [[Carl Linnaeus|L.]]
|subdivision_ranks = түрлері
|subdivision = 500 түрі белгілі
}}
'''Жуа''' ({{lang-la|Allium}}) – [[Амариллистер тұқымдасы|амариллистер]] тұқымдасының жуа тұқымдас тармағына жататын екі және көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы.
 
'''Жуа'''(Allіum) – көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Солтүстік жарты шарда 500-ге жуық түрі кездеседі. Қазақстанда жуаның 108 түрі далалық [[шөл]], [[шөлейт]]ті жерлерде, әсіресе, таулы аймақтарда өседі. Сабағы қуыс, кейде бітік, оның ұшында көп гүлді, шатыр тәрізді [[гүлшоғырлар]]ы бар. Жапырағы тұтас қынапты, сабағын орап тұрады. Гүлі ұсақ, ақ, қызғылт сары, жасыл түсті. Жемісі – үш қырлы қауашақ. Баданалары домалақ, кейде сопақша. Жуаның сирек кездесетін 9 түрі (мыс., [[Піскем жуасы]], [[түпті жуа]], [[Сергей жуасы]], т.б.) қорғауға алынып, [[Қазақстан]]ның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген. жуа мал [[азықтық өсімдіктер|азықтық]], [[тағамдық өсімдіктер|тағамдық]], [[дәрілік өсімдіктер]] ретінде де бағаланады. Ерте заманнан бері ерекше сәнді [[әсемдік өсімдіктер]] есебінде мәдени түрде өсіріледі және арамшөп түрлері де кездеседі.<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>
<ref name="source1">"Қазақ Энциклопедиясы"</ref>
 
Жуа (Аііісет) - екі жылдық және көп жылдық өсімдіктер туысы. Қазақстанда 100-ден астам түрі бар, оның 29-ы эндемикалық. 4 түрі (бас пияз, сарымсақ, шалот, батун) мәдени дақыл ретіңде өсіріледі. Жапырағы түтікше пішіндес не жалпақ. Тамыр жүйесі шашақты (тамыры топыраққа 25 см-дей тереңдейді), баданасы не қысқа тамыр сабағы бар. Гүлі ұсақ, қос жынысты, түйінінің үш ұшасы бар. Гүлшоғыры — шатырша. Жемісі қара дәнді кұрғақ қауашақ. 40-150 күнде өсіп жетіледі. 3-4 жылдан кейін гүлдей бастайды. Жапырағы мен баданасында кант, клетчатка, кальций, калий, В, Вр В,, С, РР витаминдері бар. Қазақстанның "[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]" енгізілген.<ref>Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3</ref>
 
== Дереккөздер ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жуа» бетінен алынған