Уикипедия

Жак Моно: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Ғалым
|Есімі = Жак Люсьен Моно
|Шынайы есімі = Jacques Lucien Monod
|Суреті = Jacques Monod nobel.jpg
|Сурет ені = 250px
|Сурет тақырыбы =
|Туылған күні = 9.02.1910
|Туылған жері = {{Туғанжері|[[Париж|Парижде}}]], [[Франция]]
|Қайтыс болған күні = 31.05.1976
|Қайтыс болған жері = Канны[[Канн|Канн]], [[Франция]]
|Азаматтығы = {{FRA}}Франция
|Ғылыми аясы = [[биология]], [[микробиология]]
|Жұмыс орны = [[Сорбонна]], [[Коллеж де Франс]], [[ПастерИнститут институтыПастера]]
|Ғылыми дәрежесі = ғылым докторы
|Ғылыми атағы = [[АҚШ Ұлттық ғылым академиясы мүшелері|АҚШ Ұлттық ғылым академиясының]] шетелдік мүшесі
|Ғылыми атағы =
|Альма-матер = [[Париж университеті]]
|Ғылыми жетекші =
|Атақты шәкірттері =
|Несімен белгілі = [[Лактозалық оперон|лактозалық оперон]] және [[ген]] [[Транскрипция (биология)|транскрипциясы]] жайлы еңбектердің авторы
|Несімен белгілі =
|Марапаттары = [[Сурет:Nobel prize medal.svg|20px]] [[Физиология жәненемесе медицина бойыншасаласындағы Нобель сыйлығы]] ([[1965) ғылымдағы жыл|1965]])
{{{!}} style="background:transparent"
{{!}} {{Құрметті легионның орденінің офицері}}{{!!}}{{Академиялық Пальмалар орденінің кавалері}}{{!!}}{{Әскери кресс 1939—1945 (Франция)}}
{{!}}-
{{!}} {{Резистанс медалі (Франция)}}
{{!}}}
|Қолтаңбасы =
|Қолтаңба ені =
|Сайты =
|CommonsВикитека = Jacques= Monod
}}
'''Жак Люсьен Моно''' ({{lang-fr|Jacques Lucien Monod}}, 9 ақпан 1910 жылы, [[Париж]], [[Франция]] — 31 мамыр 1976 жылы, [[Канны]], [[Франция]]) — француз биохимигі, микробиолог.
 
'''Жак Люсье́н Моно́''' ({{lang-fr|Jacques Lucien Monod}}, 9 ақпан 1910 жылы, [[Париж]], [[Франция]] — 31 мамыр 1976 жылы, [[Канны]], [[Франция]]) — [[Франция|француз]] [[биохимик]] және [[микробиолог]], «[[фермент]]тер және [[вирус]]тар синтезіне генетикалық бақылау қатысты жаңалықтары үшін» [[Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығы|Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының]] 1965 жылғы лауреаты ([[Франсуа Жакоб|Франсуа Жакоб]] және [[Андре Львов|Андре Львовпен]] бірге).
Париж университетінің табиғат тану факультетін бітіріп (1934), сонда жұмыс істеген. 1945 жылдан микробтар физиологиясы лабораториясының меңгерушісі, жасуша биохимиясы бөлімінің жетекшісі (1953), Пастер институтының директоры (1971). Ғылыми зерттеулері бактериялардың өсуіне, бактериялық ферменттердің индукциясы мен репрессиясына арналған. Информациялық РНҚ-нің қатысуымен рибосомаларға генетикалық информацияның тасылуы және бактерияларда нәруыз синтезінің генетикалық реттелу жолы туралы гипотезалардың авторы (Ф. Жакобпен бірге). Бірқатар шетел ғылым академиясының мүшесі. Нобель сыйлығының лауреаты (1965 ж., Ф. Жакоб және А.Львовпен бірге).<ref>Қазақ совет энциклопедиясы 1976 жыл. / М.Қ.Қаратаев</ref>
 
== Өмірбаян ==
 
Өмірге 1910 жылы 9 ақпанда [[Париж]]де француз суретшісі мен [[Милуоки]] американдық әйелдің отбасында келген. 1917 жылы өзінің балалық шағының көп бөлігін өткізген, Францияның оңтүстігіне отбасымен бірге көшіп келеді. Своим интересом к биологии Жак был во многом обязан своему отцу, который был весьма эрудированным человеком и много читал
Оның биологияға қызығушылығы үшін Жак, [[Чарльз Дарвин|Дарвинмен]] өте жақсы хабардар адам және көп оқыған өзінің әкесіне көп қарыздар. [[Канн лицейі|Канн лицейінде]] оқыған, 1928 жылы Парижге жаратылыстану ғылымдары факультетіне оқуға түседі, дегенмен ол әлі, оған берген білімі қазіргі заманғы биология ғылымынан кем дегенде жиырма жылға артта қалып қойған екенін білген жоқ еді. Осы кезеңде дұрыс бағыт таңдауда оған көмектескен және [[микробиология|микробиологияға]] және физиологиялық [[генетика|генетикаға]] қызығушылық сіңірген, [[Жорж Тесье|Жорж Тесье]], [[Андре Львов|Андре Львов]], [[Борис Эфрусси|Борис Эфрусси]] , [[Луи Рапкин|Луи Рапкин]]дер болатын.
 
1941 жылы жаратылыстану ғылымдары бойынша [[ғылым докторы|докторлық дәреже]] алды. 1934 жылы [[Калифорния технологиялық институты|Калифорния технологиялық институтында]] ғылымдар факультетінде оқытудан белгілі бір уақыттан кейін және 1936 жылы, Моно [[Пастер институты]]на ауысады, онда бұл уақытта Андре Львовтың факультет зертханасының директоры қызметі босаған еді. 1954 жылы Моно [[жасуша]] [[биохимия|биохимиясы]] факультетінің деканына айналады, ал 1959 жылы [[Сорбонна|Сорбонна]] [[метаболизм]] химиясы профессоры. 1967 жылы [[Коллеж де Франс]]та профессорлық алалы. 1971 жылы Моно Пастер институтының директоры болды.
 
1938 жылы Моно Одетт Брульге ({{lang-fr|Odette Bruhl}}) үйленіп. Олардың екі егіз ұлы болды, Оливье және Филипп.
 
Жак Моно 1976 жылы қайтыс болды және [[Канна|Каннадағы]] [[Гран-Жас]] ({{lang-fr|Grand Jas}}) зиратында жерленген ([[Көкшіл жағалау|Көкшіл жағалауда]]).
== Отбасы ==
* Жұбайы — {{Аударылмаған2|Одетта Моно-Брюль|Одетта Моно-Брюль|fr|Odette Monod-Bruhl}} (1906—1972), археолог және шығыстанушы, Франция бас [[раввин]]і {{Аударылмаған2|Цадока Кана|Цадок Канның|fr|Zadoc Kahn}} (1839—1905) немересі, [[Люсьен Леви-Брюль|Люсьен Леви-Брюльдің]] жиені.
 
== Кітаптары ==
 
* 1971 ж. оның «Кездейсоқтық және қажеттілік» («Chance and Necessity») атты кітабы жарияланды, жасушалық биохимиялық процестердің табиғатын жарықтандыру және өмір тегі және эволюция процесі кездейсоқ нәтижесі болып табылады деген көзқарасты білдіреді.
 
== Басқа басылымдары ==
 
* Jacob F; Monod J (June 1961). «Genetic regulatory mechanisms in the synthesis of proteins». J Mol Biol. 3: 318–56. PMID 13718526.
 
== Сілтемелер ==
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1965/monod-bio.html Жак Мононың Нобель комитетінің сайтындағы өмірбаяны]{{ref-en}}.
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1965/monod-lecture.pdf Жак Моно Нобельдік дәрісі]{{ref-en}}.
 
== Дереккөздер ==
Line 38 ⟶ 67:
[[Санат:Франция философтары]]
[[Санат:Франция биохимиктері]]
[[Санат:Франция биохимиктері]]
[[Санат:Франция микробиологтары]]
[[Санат:Медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаттары]]
[[Санат:XX ғасыр биологтары]]
[[Санат:Гран-Жас зиратында жерленгендер]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жак_Моно» бетінен алынған