Хайуанаттар бағы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

'''ХАЙУАНАТТАР БАҒЫ''', ''[[зоопарк]]'' – жабайы жануарларды қолда (''торда, қоршауда'') немесе жартылай қолда (''табиғи мекендеу ортасына жақын көлемде қоршалған аумақ'') ұстайтын ғылыми ағарту мекемесі.

Жануарлар әлемінің түрлерін қалың көпшілікке көрсету, [[жаратылыстану]] білімін насихаттау және жабайы фаунаны қорғау идеяларын тарату, сирек кездесетін, жойылып бара жатқан жануарлар [[генофонд|генофондысын]] сақтау.

Алғаш хайуанаттар бағы б.з-дан 1500 жыл бұрын [[Мысыр|Мысырда]], 1000 жыл бұрын [[Қытай|Қытайда]] (''«Білім бағы»'' деген атпен) ұйымдастырылған. [[Еуропа|Еуропада]] 18–19 ғасырларда ашылды ([[Вена|Венада]] 1752 жылы, [[Мадрид|Мадридте]] 1774 жылы, [[Берлин|Берлинде]] 1844 жылы, [[Париж|Парижде]] 1858 жылы, [[Мәскеу|Мәскеуде]] 1864 жылы, тағы басқа).

Қазір дүние жүзінде '''850'''-ден астам, [[ТМД]] елдерінде '''33''', [[Қазақстан|Қазақстанда]] '''3''' хайуанаттар бағы бар. [[Алматы]] зообағы [[1937]] ж.жылы құрылған. Жер көл.көлемі '''54''' га. '''7''' секцияда хайуанаттардың '''530'''-дан аса түрінің '''5900'''-дей данасы тіршілік етеді. '''77''' түр Халықар.''Халықаралық табиғат қорғау одағының'', [[ТМД]] және Қазақстанның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген. Қазақстан [[фауна|фаунасында]] кездеспейтін сүтқоректілер: ''[[барибал]]'' ([[Америка]] қара аюы), [[Африка]] арыстаны, ''[[Австралия кенгуруі]]'', ''Жапон макакасы, Үнді тырнасы, Мысыр кобрасы, Қытай аллигаторы''; құстардың 70-тен астам сирек кездесетін түрлері: ''[[эму]], [[нанду]],'' т.бтағы басқа. өсіріледі. Бақта ''ақ аю, парсы ірбісі, сервал мысығы, қызыл қасқыр, бегемот, Амур жолбарысы,'' т.б. жануарлар қоршауда көбейіп, ұрпақтарын жалғастыруда. Олар дүние жүзіндегі басқа Х.хайуанаттар б-ндабағында өсірілетін түрлермен алмастырылады не сатылады. Кейбір түрлер, мыс.мысалы, ''тоғай бұғысы, ителгі'' табиғи мекендеріне жіберіледі. [[Бақ|Бақта]] ''«Теңіз аквариумы»'' павильоны жұмыс істейді, онда әлемдік фаунада сирек кездесетін балықтардың, шаянтәрізділер мен қосмекенділердің бірнеше түрін тамашалауға болады. Алматы Х.хайуанаттар б.бағы сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жабайы жануарларды қорғау жөніндегі көптеген халықар.халықараралық бағдарламаларға қатысады. [[Қарағанды]] зообағы [[1938]] ж. құрылған. Жер көл.көлмі''' [[14]]''' га. Зообақта '''балықтардан:''' ''тұқылар, тұқытістілер, алабұғалар; құйрықты және құйрықсыз қосмекенділердің'' бірнеше түрі; '''бауырымен жорғалаушылардан:''' ''тасбақа, ешкіемер, ұршықсап кесіртке, жармасқы, нағыз кесіртке, сұр кесел''; '''жыландардан:''' ''айдаһар, торлы жыландар, сұр жыландар''; '''құстардан:''' ''қоқиқаз, құтан, ақ дегелек, қыран, сұңқар, тырна, балықшы тұйғын, шағала, жапалақ,'' т.б.; '''сүтқоректілерден:''' ''лемур, лори, мартышка, піл, қызыл қасқыр, Бұқар бұғысы, аю, кәмшат,'' т.б. аңдар бар. [[Шымкент]] зообағы [[1980]] ж.жылы құрылған. Жер көл.көлемі '''54''' га, оның '''34''' га аумағында экспозиция орналасқан, жануарлардың саны – '''1000''' бас. Зообақта '''6''' секция жұмыс істейді, онда жануарлардың '''165''' түрі ұсталады, олардың '''20''' түрі Қазақстанның «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген.