Арыстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш →‎'''Дереккөздер''': clean up, replaced: (англ.) → (ағылш.) (80) using AWB
ш clean up, replaced: туылған → туған (3) using AWB
62-жол:
Лигр аналығы бастапқы түр аталықтарынан төлдете алады, соның нәтижесінде екінші ұрпақ гибридтерін береді. Лигр аналығын арыстанмен жұптастырғанда лилигрлер пайда болады, ал жолбарыспен болса - талигрлер болады.Талигрлер жолбарыстың кейбір белгілері бар және өте үлкен жолбарыстарға ұқсайды.
=='''Дене Бітімі және Сипаты'''==
Арыстан – барлық мысық тұқымдастар ішінде иығының биіктігімен ең үлкені болып саналады. Ал салмағы жағынан арыстан мен жолбарыстың түршелері салыстырмалы келеді. Арыстандардың аяқтары мықты, жақтары күшті, ал азу тістерінің ұзындығы 8 см, сондықтан да бұл жыртқыштар әжептәуір үлкен жануарларды өлтіре алады [39]. Арыстанның бас қаңқасы жолбарыстікіне өте ұқсайды, әдеттегідей маңдай ауданы жалпақ және төмендеу. Мұрын тесіктері жолбарыстыкіне қарағанда кеңдеу. Осыған қарамастан, бұл екі түрдің бас қаңқа пішіндері өте ұқсас, айырмашылықтар тек төменгі жақтың құрылысында [40]. Ал түстері болса енеке (сиыр тұқымдас күйіс қайыратын жануар) терісінің түсінен бастап, сарғыш, қызғылт немесе қою қоңыр түстері арасында ауыса береді. Арыстанның денесінің төменгі жағы жоғарғы жағына қарағанда ашықтау, ал құйрығының ұшы қара болып келеді. Арыстанның күшіктері туылғанындатуғанында денелерінде барыстікіне ұқсас қоңыр дақтары болады. Уақыт өте жыныстық жетілістерге байланысты бұл дақтар жоқ болады, бірақ кейбір ересектерде, әсіресе аналықтарда, олар қарын мен аяқтарында сақталуы мүмкін.
 
Арыстандар – жыныстық деморфизмі (қаншырлары (львица) кішілеу және жалы жоқ) жақсы көрсетілген сирек кездесетін жыртқыштардың бірі және мысық тектестілер арасындағы жалғыз өкілі. Аналықтары жиірек аң аулаумен, топқа қорек табумен айналысады. Сондықтан да жалы, аң аулау барысында өзге жануарлардан тығылуға бөгет жасайтындықтан, оларда жал үспейді. Жал түсі ақтан қараға ауысады, ал уақыт өте келе қоюлана түседі.
86-жол:
Төрт жастағы арыстан қаншығының көбісі ұрпақ жаңғырта алады [81]. Басқа да мысық тұқымдастар сияқты арыстанның жыныстық мүшесінде қарсы бағытта бағытталған тікенектер орналасқан. Бұл тікенектер шағылысу кезінде қаншық арыстанда овуляция тудырады [83]. Арыстанның қаншығы овуляция кезінде бірнеше еркек арыстандармен шағылыса алады [84]. Арыстандар «mating bout» кезінде күніне 20-40 рет шағылыса алады. Арыстандар жабайы табиғатта жағдайда өте жақсы көбейеді.
 
Жүктіліктің орташа ұзақтығы 110 күнге дейін созылады [82]. Содан кейін, қаншық арыстан төрт күшікке дейін туады және күшіктерін оңаша жерге тығып қояды. Ол күшіктерін тыққан жерге жақын аумақта ғана аң аулайды. Күшіктер соқыр және әлсіз болып туылады. Олардың көздері туылғаннантуғаннан соң бір апта көлемінде ашылады. Жаңа туылғантуған күшіктің салмағы орта есеппен 1,2 – 2,1 кг болады. Олар үш аптадан кейін жүре бастайды [86]. Сақтық үшін арыстанның қаншыға күшіктерін айына бірнеше рет басқа жерге тасып, орын ауыстырады. Әдетте, арыстанның қаншығы күшіктері 6 – 8 апта болған кезде ғана қайта топқа оралады [85].
Арыстан күшіктеріне аштықтан өлуден басқа көптеген қауіп төнеді. Мысалы, қорқау, шибөрі, қабылан, бүркіт және жыландар арыстан күшіктеріне қауіп болып есептеледі. Тіпті енекелер де арыстан күшіктерінің иісін сезіп, оларды қаншық арыстанның тыққан жерінен тауып алып, өлтіруі мүмкін [88]. Жалпы алғанда, осындай себептерге байланысты кем дегенде арыстан күшіктерінің 80% екі жасқа жетпей көз жұмады [89].
 
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Арыстан» бетінен алынған