Итаю: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
'''Итаю''' (Mellіvora capensіs) – [[сүтқоректілер]] класы [[сусарлар]] тұқымдасына жататын [[аң]]. Негізінен Африкада, Азияда, Түрікменстанда мекендейді, ал Қазақстанда Батыс [[Үстірт]] құмдары мен Қарынжарық ойысында кездеседі. Дене тұрқы 68 – 75 см, құйрығының ұызндығы 17 – 20 см. Аяқтары қысқа, табаны жалпақ, жер қазуға бейімделген ұзын, өткір тырнақтары бар. Терісін сирек, қатты түктер жапқан. Бауыры қара-қоңыр, арқасы ашық түсті келеді. Иатюдың тіршілігі аз зерттелген. Негізінен кешке қарай не түнде белсенді тіршілік етеді. [[Қыс]] қатты суық болғанда ұзақ мерзімге қысқы ұйқыға кетеді. Жылына 1 рет көбейеді. [[Қыркүйек]] – [[қазан]] айларында ұйығып, 7 айдан кейін аналығы 1 – 2 бала табады. Иатю – қорек талғамайтын [[жануар]]. Олар омыртқасыздармен және омыртқалылармен (кесіртке, ұсақ құстар, қоян, құмтышқан, т.б.), өсімдік тамырымен, жемісімен қоректенеді. Әсіресе, Иатю – тасбақалардың жауы, оларды інінен қазып алып жейді. Қазақстанда 1983 жылдан бері 10 – 15 дарабасы ғана тіркелген. Өте сирек кездесетін аң болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген (1996).
'''Итаю''' [[Қарағанды облысы]] [[Ұлытау ауданы|Ұлытау ауданында,]] [[Жезқазған қаласы|Жезқазған қаласынан]] Солтүстік-батысқа қарай 30 км қашықтықта орналасқан. Кен орнын 1955 жылы геолог В.М. Потапочкин ашқан. 1984 жылы барлау жұмыстары (В.А. Струтынский, В.И. Ужва, Ә.Б. Байбатша, т.б.) аяқталған. И. м. к. Жезқазған синклиналінің бір қанатын құрайды. Кен алаңының құрылысына алеврит, құмтас және конгломераттан тұратын [[Тасқұдық]] пен [[Жыланды]] горизонттары кіреді. Кен орнында [[желек]], [[линза]] және таспа пішінді, қалыңдықтары әр түрлі 54 кен денесі анықталған. Кен денелерінің ұызндығы созылу бағытында 4590 м-ге дейін, еңістену бағытында 1500 м-ге дейін, қалыңд. 0,25 – 22,7 м. Мыстың есептік блоктардағы үлесі 1,0 – 1,2%, ал кен орны бойынша орташа үлесі 1,12%. Біршама бай кентас кен орнының орталық бөлігінде шоғырланған, шетіне қарай кенді денелердің қалыңдығы мен құрамындағы мыстың мөлшері азаяды. Осы бағыттарда кентастың минералдық құрамы халькозин-борниттен халькопиритке өзгереді. Қорғасынды-мырышты кентас шағын линзалар түрінде кен орнының төм. горизонттарында кездеседі. Кен орнының негізгі элементі – [[мыс]]. [[Қорғасын]] мен [[мырыш|мырыштың]] өнеркәсіптік мәні аз. Серіктес элементтер ішінде күміс пен рений басты орында, олардың мөлш. тиісінше 6,4 г/т және 1,5 – 1,6 г/т. Кен орнын “[[Қазақмыс]]” корпорациясы ашық әдіспен игеруде.
==Сілтемелер==
“Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы”, 1 – том
{{stub}}
{{wikify}}
[[санат:Жануарлар]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Итаю» бетінен алынған