Гурхан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
''' ГУРХАН '''– [[Қидан|Қидандар]] мемлекеті (1140 – 1213 ж.ш.) билеушісінің лауазымы. [[Тарихи]] деректерде қидан тіліндегі «гурхан» сөзі «хандардың ханы», «ұлы хан» дегенді білдіреді делінген. [[Тұнғыс]] – [[манчжур ]]тілдерінде «[[гуру]]» сөзінің мағынасы «мемлекет», «ұлыс». Қидандар қытай деректерінде чидан, қарачидан деп аталса, араб-парсы, түркі-моңғол тілдеріндегі деректерде кібдан, киден, кита, хита, қытай, қарақытай деп көрсетілген. Олар кезінде қазіргі Қытайдың солт-нде [[Қидан ]]патшалығын құрған (907 – 1125). Қидандар 1114 ж. журжан (шүршіт) тайпаларымен соғыста жеңіліске ұшырап, патшалық ыдырай бастады. Бір бөлімі патшалықты билеген ақсүйек тұқымы Иелудайшының бастауымен Орт. [[Азия|Азияға]] басып кіріп, 1131 ж. патшалықты қайта орнатып, Иелудайшы өзін Г. деп жариялады. Тарихта бұл Бат. [[Линау]], яғни Бат. [[Қидан]] патшалығы болып, ал астанасы «[[Құз Орда]]» ([[Баласағұн]] қ-ның маңында) аталды. [[Территория|Территориясы]] қазіргі Шығ. [[Түркістан]],[[ Жетісу]] өңірі және [[Мауераннахр|Мауераннахрды]] қамтыды. Жүз жылға жуық өмір сүріп, 1212 ж. найман ханы Күшліктен жеңіліс тапты. <ref>Қазақ Энциклопедиясы</ref>
==Пайдаланылған әдебиет==
|