Сазан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
22-жол:
}}
[[Сурет:Cyprinus carpio GLERL 1.jpg|thumb|right|250px|Сазан]]
'''Сазан''' <ref>«Маңғыстау» энциклопедиясына, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007</ref> - ([[латын тілі|латынша]] Cyprinus carpio) – тұқы тұқымдасына жататын балық. Сазанның қабыршағы ірі, аузының екі езуінде мұртшалары бар, [[жұтқыншақ]] тісі жақсы дамыған. [[Қазақстан]]да 2 түр тармағы: [[Еуропа cазаны]] cазаны (Сазан ''Cyprinus carpіocarpio carpio'') және [[Арал сазаны]] сазаны (Сазан ''Cyprinus aralensіscarpio haematopterus'') бар. Біріншісі – ''Жайық, Жем, Еділ өзендерінде, Шалқар мен Каспий теңіздерінің'' құяр жеріндегі өзендерде; ал екіншісі ''Арал теңізі, Сырдария, Сарысу, Шу өзендерінің'' бойында тараған. Ересектерінің ұзындығы 40 – 45 (кейде 100) см-дей, салмағы 2,5 (ірілері 20) кг-дай болады. Жыныстық жағынан 3 – 5 жасында жетіледі. Уылдырығын (аналығының көлеміне қарай, ірілері – 1,5 млн-дай) 2 – 3 бөліп, тереңдігі 1,5 – 2 м-дегі өсімдіктерге, көбінесе тереңдігі 0,5 м-дегі жайылма судағы шөп үстіне шашады. Уылдырығы су температурасы – 16 – 22°С, тұздылығы 9,6% болса жақсы жетіледі. Сазандар қорек талғамайды. Шабағы алғашында зоопланктон және майда балдырлармен, кейін әр түрлі жәндіктермен қоректенеді. Соңғы жылдары өзен-көл, бөген суының тартылуына байланысты сазан саны күрт азайып кетті және тіршілік ортасы мен қорек құрамының нашарлауына байланысты сазандардың дене тұрқы да кішірейіп кетті. Мысалы, қазіргі кезде ергежейлі сазанды (ұзындығы 15 см, салмағы 70 г) кездестіруге болады. Сазанның еті дәмді, етінің майлылығы 4,1%, белогы 16,5%; кәсіптік маңызы өте үлкен.<ref>«Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы (10 томдық), Алматы, 1998 – 2007</ref><ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref>
 
== Қоректенуі ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Сазан» бетінен алынған