Көксерке: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш «Қазақстан табиғаты» деген санатты аластады (HotCat құралының көмегімен)
1-жол:
{{Taxobox
[[Сурет:StizostedionLuciopercaAquarium.JPG|right|thumb]]
| name = Көксерке
'''Көксерке''' (Stіzostedіon lucіoperca) – алабұға тұқымдасына жататын жыртқыш балық. Бұлар табиғи жағдайда [[Балтық]], Қара, [[Азов]], [[Каспий]], [[Арал]] теңіздерінің су алаптары және [[Эгей теңізі]]не құятын [[Марица өзені]]нде кездеседі. Қазақстанда [[Жайық]] – [[Каспий]], [[Сырдария]] – [[Арал]], Сарысу, Балқаш – [[Алакөл]], [[Талас]], [[Ертіс]], [[Нұра]] су алаптарында тіршілік етеді. Ұзындығы 35 – 45 (91) см, салмағы 400 – 900 (11,3 кг) г. 10 – 12 (16) жыл тіршілік етеді. Ұзынша денесі екі бүйірінен сәл қысыңқы. Жақтары мен таңдайында шошақ тістері бар. Майда қабыршағы құйрық қанатының түбіне шейін, басында желбезек қақпағына дейін жауып жатады. Бүйірінде 9 – 14 қоңыр көлденең жолақтары бар, майдаларында анық көрінеді. Жақын орналасқан екі арқа қанатының біріншісі тек тікенекті талшықтардан тұрады. Кеуде, құрсақ және аналь қанаттары ақ немесе солғын сары түсті болады. Арқа және құйрық қанаттары көптеген майда қоңыр дақтардан шұбар болып көрінеді. Жыныстық жағынан көпшілік жағдайда 2 – 4 жасында жетіледі. Әрбір аналық уылдырығын (54,6 мыңнан 170 – 180 мыңға дейін) су температурасы 12 – 15°С болғанда (наурыздың аяғы – сәуірдің басынан мамырдың аяғына, кейде маусымға дейін), суы таза, майда тасты, өсімдік қалдығы бар тұнба-топырақты жерлерге шашады. Оны аталықтары қорғайды, бұл мезгілде олар қоректенбейді. Өте майда шабақтары зоопланктонмен, сәл ересектері зообентоспен ([[мизидалар]], [[креветкалар]], [[бүйірімен жүзушілер]], [[хирономидтердің дернәсілі]], т.б.) қоректенеді. Мөлшері 5 см-ге жеткенде балықпен қоректенеді. Басқа жыртқыш балықтар сияқты бұларға [[каннибализм]] тән. Көксеркенің еті дәмді, қылтанақсыз, кәсіптік маңызы бар балық. Сондай-ақ олар сулардың тиімді [[биомелиораторы]] болып саналады.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref><ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| image = Sander_lucioperca_1.jpg
|regnum = [[Жануарлар]]
|phylum = [[Хордалылар]]
|superclassis = [[Сүйекті балықтар]]
|classis = [[Actinopterygii]]
|ordo = [[Алабұғатәрізділер]]
| familia = [[Percidae]]
| genus = ''[[Sander]]''
| species = '''''S. lucioperca'''''
| binomial = ''Sander lucioperca''
| binomial_authority = ([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758)
| synonyms =
*''Centropomus sandat'' Lacepède, 1802
*''Lucioperca linnei'' Malm, 1877
*''Lucioperca lucioperca'' (Linnaeus, 1758)
*''Lucioperca sandra'' Cuvier, 1828
*''Perca lucioperca'' Linnaeus, 1758
*''Stizostedion lucioperca'' (Linnaeus, 1758)
*''Stizostedion luciperca'' (Linnaeus, 1758)
*''Stizostedium lucioperca'' (Linnaeus, 1758)
}}
'''Көксерке''' (Stіzostedіon{{lang-la|Sander lucіopercalucioperca}}) – алабұға тұқымдасына жататын жыртқыш балық. Бұлар табиғи жағдайда [[Балтық]], Қара, [[Азов]], [[Каспий]], [[Арал]] теңіздерінің су алаптары және [[Эгей теңізі]]не құятын [[Марица өзені]]нде кездеседі. Қазақстанда [[Жайық]] – [[Каспий]], [[Сырдария]] – [[Арал]], Сарысу, Балқаш – [[Алакөл]], [[Талас]], [[Ертіс]], [[Нұра]] су алаптарында тіршілік етеді. Ұзындығы 35 – 45 (91) см, салмағы 400 – 900 (11,3 кг) г. 10 – 12 (16) жыл тіршілік етеді. Ұзынша денесі екі бүйірінен сәл қысыңқы. Жақтары мен таңдайында шошақ тістері бар. Майда қабыршағы құйрық қанатының түбіне шейін, басында желбезек қақпағына дейін жауып жатады. Бүйірінде 9 – 14 қоңыр көлденең жолақтары бар, майдаларында анық көрінеді. Жақын орналасқан екі арқа қанатының біріншісі тек тікенекті талшықтардан тұрады. Кеуде, құрсақ және аналь қанаттары ақ немесе солғын сары түсті болады. Арқа және құйрық қанаттары көптеген майда қоңыр дақтардан шұбар болып көрінеді. Жыныстық жағынан көпшілік жағдайда 2 – 4 жасында жетіледі. Әрбір аналық уылдырығын (54,6 мыңнан 170 – 180 мыңға дейін) су температурасы 12 – 15°С болғанда (наурыздың аяғы – сәуірдің басынан мамырдың аяғына, кейде маусымға дейін), суы таза, майда тасты, өсімдік қалдығы бар тұнба-топырақты жерлерге шашады. Оны аталықтары қорғайды, бұл мезгілде олар қоректенбейді. Өте майда шабақтары зоопланктонмен, сәл ересектері зообентоспен ([[мизидалар]], [[креветкалар]], [[бүйірімен жүзушілер]], [[хирономидтердің дернәсілі]], т.б.) қоректенеді. Мөлшері 5 см-ге жеткенде балықпен қоректенеді. Басқа жыртқыш балықтар сияқты бұларға [[каннибализм]] тән. Көксеркенің еті дәмді, қылтанақсыз, кәсіптік маңызы бар балық. Сондай-ақ олар сулардың тиімді [[биомелиораторы]] болып саналады.<ref>Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9</ref><ref>[[Қазақ Энциклопедиясы]]</ref>
 
== Дереккөздер ==
Line 7 ⟶ 31:
{{wikify}}
 
[[Санат:БалықтарАлабұғатәрізділер]]
 
 
{{stub}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Көксерке» бетінен алынған