Қосмекенділер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ Тег: Mobile edit Mobile web edit |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Taxobox
| name = Қосмекенділер
| image = Amphibians.png
| image_caption =
| fossil_range = [[Late Devonian]]–[[Holocene]], {{fossil range|370|0}}
|regnum = [[Жануарлар]]
|phylum = [[Хордалылар]]
| classis = '''Amphibia'''
| classis_authority = [[John Edward Gray|Gray]] 1825
| subdivision_ranks = Subgroups
| subdivision =
: [[Temnospondyli]]?
: [[Lepospondyli]]
: [[Lissamphibia]]
}}
'''Қосмекенділер''' (Amphіbіa) – [[хордалылар]] типі, [[омыртқалылар]] тип тармағының бір класы. Қосмекенділердің 2 класс тармағы: [[доғаомыртқалылар]] (Apsіdospondylі) [[жұқаомыртқалылар]] (Lepospondylі), 3 отряды ([[құйрықсыз қосмекенділер]], [[құйрықты қосмекенділер]] және [[аяқсыз қосмекенділер]]), 25 – 30 тұқымдасына бірігетін 4 мыңнан астам түрі белгілі. Тропиктік, субтропиктік және қоңыржай аймақтарда таралған. Көпшілік түрлері сырттай ұрықтанады, ал дернәсілдері суда тіршілік етеді, тек түрленіп дамығаннан кейін оларда ересектеріне тән морфология-физиологиялық ерекшеліктер қалыптасады. Дернәсілдерінің анатомиялық құрылыстары (жүрегінің екі камералы болуы, желбезектерімен тыныс алуы, т.б.) балықтарға ұқсас. Ересектері өкпе және терісі арқылы тыныс алады. Қосмекенділер жоғары девонда саусаққанатты балықтардан пайда болған, балықтар мен “нағыз” құрлықтағы омыртқалылардың (амниоттар) арасынан орын алады. Бұларға жерде жүруге бейімделген буыны шар тәрізді, бірнеше бөлімдерден тұратын, бес саусақты жұп аяқтар тән. Бас қаңқасы аутостилиялық (үстіңгі жақсүйегі бассүйекке бітісіп кеткен). Қосмекенділерде үлкен қан айналу шеңберінен басқа кіші (өкпелік) қан айналу шеңбері пайда болған. Жүрегі екі жүрекше мен бір қарыншадан тұрады. Сол жақ жүрекшеде таза артерия қаны, ал оң жақ жүрекшеде вена қаны мен теріден келетін [[артерия]] қаны болады. Қарыншада [[артерия]] және [[Вена қаны|вена]] қандары араласады.
Line 14 ⟶ 28:
[[Санат:Қосмекенділер| ]]
| |||