Науырзым ауданы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

|name =

|settlement_type = ауданы

|official_name = Наурызым ауданы

|image_mapimage_shield =Nauyrzym DistrictNawrızım awdanınıñ Kazakhstantañbası.png

|mapsizeshield_size = 300px150px

|map_captionimage_map = Nauyrzym District Kazakhstan.png

|image_map1mapsize = 300px

|mapsize1map_caption = 150px

|map_caption1image_map1 =

|pushpin_mapmapsize1 = 150px

|subdivision_type = [[ЕлЕлдер тізімі|Елі]]

|subdivision_name = {{KAZ}}

|subdivision_type1 = [[Қазақстан әкімшілік бірліктері]]

|subdivision_type2 = Аудан орталығы

|subdivision_name2 = [[ҚарамеңдіҚарамеңде]]

| timezone = +6

| utc_offset = +6

|population_total = 12 897174

'''Наурызым ауданы''' — [[Қазақстан Республикасы]]ның [[Қостанай облысы]]нда орналасқан аудан. Әкімшілік орталығы — Қарамеңді ауылы. Облыстық орталық Қостанайға дейінгі арақашықтығы — 198 км.

Аудан аумағында [[Қазақстандағы ЮнескоЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі|ЮнескоЮНЕСКО әлемдік мұра тізіміндегі]] № 1102№1102 нысан]] саналатын [[Наурызым қорығы]] орналасқан.

[[Қостанай облысы]]ның орталық бөлігіндегі әкімшілік аудан 1965 жылы құрылған. Жерінің аумағы — 18,3 мың км². Тұрғыны 15— 12,21 мың адам (20032015). Құрамында 68 ауылдық округ, 2512 ауыл бар. Орталығы –— Қарамеңді ауылы. Наурызым ауданы [[Торғай үстіртініңҮстірті]]нің солтүстік жағында орналасқан. Жер бедері едәуір күрделі. Шығыс жағындағы [[Торғай]] үстіртініңҮстіртінің орталық бөлігі ауданды бойлық бағытта бөліп жатыр. Аудан жерінің оңтүстік жағында өзен аңғарларымен бөлінген, беттері негізінен тегіс [[Қызбелтау]], [[Қарғалытау|Қарғалы]] таулары мен [[Қыземшек (тау, Қызбелтау таулары)|Қыземшек]] шоқысы орналасқан. Ең биік жері Қарғалы тауында (308 м). Жер қойнауында [[Панфилов]] қоңыр көмір кені, Шошқалы құм-қиыршықтас кені, отқа төзімді балшық,[[ Шолақсай]] кен орны, Қарасу құм кендері бар. Наурызым ауданы жер беті суларына біршама бай. Өзендер жүйесі [[Үлкен Дәмді]], [[Наурызым Қарасуы]], [[Қаражылға]], солтүстігінде [[Данабике]] өзендері мен олардың көптеген сай-салаларынан тұрады. Көлдерінің көпшілігі тұзды сулы.

Наурызым ауданы құрғақ дала белдемінде орналасқан, климаты тымшұғыл континенттік. Қаңтардың жылдық орташа ауа температурасы –18— – 19С-18–-19°С. Өте суық қыста температура [[Ақсуат кені]] төңірегінде –46С-46°С-қа дейін төмендеген. Жазы ыстық. Шілденің орташа температурасы 22С— 22°С. Жаз тым ыстық жылдары ауа температурасы 40С40°С-қа дейін жетеді. Климаттың құрғақ болуына байланысты жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері 200 – 250200–250 мм-ден аспайды. Оның 70 – 7570–75%-ы жылдың жылы мезгілінде жауады. Желсіз тымық күндер аз. Соғатын желдердің жылдық орташа жылдамдығы 4,5 – 55–5 м/с шамасында. Жер қыртысы түгелдей дерлік қызғылт қоңыр топырақтан тұрады. [[Торғай қолаты|Торғай]] және [[Сыпсыңағаш қолаты|Сыпсыңағаш]] қолаттарының табанында сортаң және шақатты қызғылт-қоңыр топырақ тараған. Ауданның солтүстігінде бетеге мен селеуі басым әр түрлі астық тұқымдас шөп өскен. Наурызым қорығы алқабында қарағайлы, қайыңды-қарағайлы орман, Торғай қолатының және [[Қаражыл]]ғаҚаражылға мен Наурызым Қарасуы өзендерінің бойы бұйырғын аралас қара жусан мен көкпектен және әр түрлі шөп аралас бидайық пен қияқ шөптерден тұрады. Жануарлардан қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, саршұнақ, суыр, қосаяқ, аламан, ормандарда тиін, тұяқтылардан елік, қабан, құстардан бүркіт, кезқұйрық, күйкентай, дуадақ, шіл, ақ және қара құрлар, өзен-көлдерде аққу, қаз, үйрек, тырна, қызғыш, жылқышы, т.б. мекендейді.

Наурызым ауданында халық сирек қоныстанған және түгелдей ауылдық жерде тұрады. Халықтың 1 км²-ге шаққандағы орташа тығыздығы — шамамен 0,8 адам (20042016). ХалқыХалқының түгелдейбасым дерлікбөлігі — қазақтар (71,49%). Ірі елді мекендері: [[Қарамеңді]] (4,3 мың адам), [[РаздольноеШолақсай (Қостанай облысы)|Шолақсай]] (1,38), [[Буревестник (Қостанай облысы)|Буревестник]] (1,5), [[ШолақсайРаздольное]] (1,83). Науырызым ауданында негізінен ауыл шаруашылығы жақсы дамыған. Мұнда ауыл шарушылығына жарамды жердің жалпы аумағы 1129,8 мың га, оның 187,0 мың га-сы — егістік, 53,7 мың га-сы — шабындық, 889,1 мың га-сы — жайылым. Ауданда 20 ғасырдың 90-жылдарының орта кезінде таратылған бұрынғы кеңшарлардың, т.б. шаруашылықтардың негізінде жаңа типтегі көптеген ауыл шарушылық бірлестіктері құрылды. Наурызым ауданы негізінен астық және мал өсірумен айналысады. 2003 жылы мұндағы егістіктің аумағы 170,1 мың га-ға жетті.[[ Мәдениет]], [[білім]] беру және денсаулық сақтау мекемелерінен Науырызым ауданында жалпы білім беретін 22 мектеп, 1 [[мәдениет]] үйі, 9 клуб, 11 кітапхана, аудандық [[аурухана]] мен [[емхана]], 14 фельдшфельдшерлік-акушерлік пункт, 2 дәріхана жұмыс істейді.<ref>Қазақ энциклопедиясы, 7 том</ref>.