'''Әбу Рейхан Мухаммед ибн Ахмед әл-Бируни''' (4.10.973), кят, [[Хорезм]] қазіргі Бируни -[[Өзбекстан]] 13.12.1048, газни (газна), қазіргі [[Ауғанстан]], орта азиат оқымысты-энциклопедші және ойшыл<ref name="ReferenceA">Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1</ref>. тәжірибелік жаратылыстану [[білім]]нің негізін қалаушылардың бірі, [[ғылым]] мен [[дін]]нің [[шекара]]сын ажыратуды қарастырды. білім таратудың жақтаушысы, б. ғылым мен ағартушылық халықтарды дөрекіліктен, кедейліктен босатады деп ойлады. ол оқыту мен тәрбие [[жұмыс]]ын ізгілік ойлау қасиеттерін қалыптастыру - [[бақыт]]қа жету амалы деп санады.<ref>Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7</ref> Ол нашар [[мінез-құлық]]ты тәрбиелеу арқылы түзетуге болады деді. Араб тілдерінде жазылған көптеген табиғи-ғылыми шығармалардың авторы, (30 түрі сақталды). [[Математика]], астрономия, [[география]] және басқа [[ғылым]]дар негізінде жазылған «Жұлдыздар жайлы» кітабы (араб, парсы тілдерінде) бірнеше [[ғасыр]]лар бойы медреседелерде оқу құралдары болып пайдаланылды. Оқыту тәжірибесіне математикалық және астрономиялық [[мәселе]]лерді енгізді. Өз еңбектерімен қатар ол Птоломей, Эвклидтің кейбір шығармаларын санскритке аударды. Үндістанда Бируни («Үндістан» еңбегіндегі) [[педагогика]] тарихын (1020-ға жуық) оқытуға ынта білдіруде.<ref>Орысша-қазақшатүсіндірмесөздік: Педагогика / О 74 Жалпыредакциясынбасқарғанэ.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б.ISBN 9965-808-85-6</ref> Ай шарындағы бір таудың аты аль Бируни атымен аталғаны белгілі.
[[File:Biruni Iranian.jpg|thumb|300px|Әбу Райхан Мұхаммед ибн Ахмед әл-Бируни]]
