География: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
606-жол:
[[1917 жыл]]ға дейін Қазақстан мен Орта Азияда географиялық зерттеулерді [[Императорлық Орыс Географиялық Қоғамы|Орыс географиялық қоғамы]] жүргізді. Іле өлкесін зерттеуде [[Семенов-Тян-Шанский Петр Петрович|П. П. Семенов-Тян-Шанскийдің]] сіңірген еңбегі өте зор. [[1856]]—[[1958|58]] ж. [[Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов|Шоқан Уәлиханов]] Жоңғария мен Іле өлкесіне бірнеше рет саяхат жасап, осы аймақтардың табиғаты, шаруашылығы мен халқының тұрмысы жайында көптеген деректерді алғаш рет жинады. [[Іле Алатауы]]н, Ішкі Тянь-Шаньды, [[Арал теңізі]]н зерттеуде [[Николай Алексеевич Северцов|Н. А. Северцовтың]] ([[1857]]—[[1967|67]]), Орта Азия мен Қазақстан тауларының пайда болуына вулкан процестерінің тигізген әсерін зерттеуде [[Иван Васильевич Мушкетов|И. В. Мушкетовтың]] ([[1875]]—[[1980|80]]), Арал теңізін зерттеуде Л. С. Бергтің ([[1899]]—[[1900]]), Алтай, [[Жетісу Алатауы|Жоңғар Алатауы]] жәнө [[Тянь-Шань]]ды зерттеуде [[Василий Васильевич Сапожников|В. В. Сапожниковтың]] еңбектері ғылымға қосылған үлкен үлес болды. 20-шы ғасырдың басында Қазақстанның едәуір бөлігінің геоботаникалық және топырақ карталары жасалды, бұл жұмысқа топырақ зерттеуші және ботаник ғалымдар С. С. Неуструев, [[Леонид Иванович Прасолов|Л. И. Прасолов]], [[Андрей Иванович Безсонов|А. И. Безсонов]] т. б. қатысты. Қазақстанда Орыс географиялық қоғамының Түркістан және Батыс Сібір бөлімдері, Семей бөлімшесі болды.
[[1920 жыл]]дарда республиканың табиғат жағдайын жан-жақты зерттеуде Орта Азия мемлекеттік университетінің, Геологиялық комитеттің, Орта Азия гидрометеорологиялық инстиутының экспедициялары зор роль атқарды; олардың жұмысына [[Дмитрий Васильевич Наливкин|Д. В. Наливкин]], [[
Қазақстанда Географияның дамыған салаларының бірі — [[гляциология]]. Іле Алатауының орталық бөлігінде және Жоңғар Алатауының солтүстік беткейінде ертеден болған мұз басу және Іле Алатауындағы осы заманғы [[мұз басу]] (зерттеген [[Николай Никитич Пальгов|Н. Н. Пальгов]]) зерттелді. Жоңғар Алатауындағы соңғы мұз басудың (голоцендік) ірі масштабты [[геоморфологиялық карта]]сы жасалды. Мұздық түрлерін классификациялау және өзендердің қоректенуі үшін олардың атқаратын ролін зерттеу жөнінде көлемді жұмыстар істелді. [[Мұздық]]тардың гидрогеологиялық және температуралық режимін, мұздықтың құрамындағы заттар балансын және жылу балансын, фирндегі қар жамылғысын, өзендердің қоректенуі үшін мұздықтардың маңызын зерттеуде елеулі табыстарга қол жетті. Қазақстандағы мұздықтардың толық каталогы жасалды.
| |||