Үшлік қаған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Туылған → Туған (2) using AWB
 
40-жол:
| Ізашары_4 =
| Ізбасары_4 =
| ТуылғанТуған күні = белгісіз
| ТуылғанТуған жері =
| Қайтыс болған күні = 706
| Қайтыс болған жері =
60-жол:
'''Үшлік хан''' (т. ж. б. — 708) — [[699]] — [[708]] жылдар аралығында билік еткен [[Түргеш қағанаты]]ның алғашқы билеушісі.
== Басқаруы ==
Түргештер 6 ғасырдан бері [[Жетісу|Жетісудағы]]дағы [[Шу өзені|Шу]] мен [[Іле өзені|Іле]] өзендері аралығын мекендеп, кейіннен [[Батыс Түрік қағанаты|Батыс Түрік қағанатының]]ның құрамына енген. Қағандықты қытайлар талқандағаннан кейін, бұл өңірлерде Ашина әулетінің [[Қытай]] берілген өкілдері билік жүргізді. 7 ғасырдың соңында болған [[Шығыс Түрік қағанаты]] мен [[Қытай]] арасындағы соғыстар және Қытайдың қол астындағы көшпелі тайпалардың көтерілістері нәтижесінде Жетісуда түргеш тайпалары күшейді. Үшлік ханның түргеш тайпаларының көсемі және Қытай үкіметі бекіткен тархан-кеңесші деген атағы болды. Ол 699 ж. Ашиналық Хусэлоны Жетісу ығыстырып, өзін хан етіп жариялады. Үшлік хан мемлекетте әкімш. реформа жүргізіп, елдің басқару жүйесін қайта құрды. Ол елді әрқайсысы 7 мың әскер шығара алатын 20 әкімш. аймаққа бөлді. Хандықтың астанасы болып Шу бойындағы Суяб қаласы таңдалды. Үшлік ханның екінші жазғы ордасы Іле бойындағы Күнгіт қаласында орналасты. Үшлік хан 8 ғасырдың басындағы [[Қытай]] мен [[Шығыс Түрік қағанаты]] арасындағы саяси жағдайды пайдаланып, Қытайға өзін мойындатты. 708 жылға дейін Үшлік хан [[Жетісу|Жетісудағы]]дағы барлық ұсақ тайпаларды бағындырып, әскер санын 200 мыңға дейін жеткізді. Ол 708 ж. қыс айларының бірінде қайтыс болған. Тағына үлкен ұлы Саға (Сақал) отырды.
 
==Сілтемелер==
66-жол:
== Тағы қараңыз ==
 
{{Үлгі:Түргеш қағандары}}
[[Санат: Тұлғалар]]
 
[[Санат: Тұлғалар]]
[[Санат:Түргеш қағанатының билеушілері]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Үшлік_қаған» бетінен алынған