Итошаған: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
12-жол:
|tribus = [[Coreopsideae]]
|genus = '''''Bidens'''''
|genus_authority = [[CarlКарл Linnaeus|L.Линней]]
|subdivision_ranks = түрлері
|subdivision = 150-250 түрі белгілі
}}
'''Итошаған''' ({{lang-la|Bidens}}) – [[астралылар тұқымдасы|астралылар]] тұқымдасына жататын [[Бір жылдық өсімдіктер|бір жылдық]] шөптесін өсімдік.


[[Қазақстан]]да [[өзен]] мен [[көл]]дердің жағалауында, сондай-ақ, [[саз]], [[құм топырақты дала]]да және [[суармалы жерлер]]де өсетін [[имек итошаған]] (B. cernua), [[үштармақты итошаған]] (B. trіpartіta), [[сәулелі итошаған]] (B. radіata) деген түрлері бар. Бұлардың биіктігі 10 – 60 см. Тік сабағының жоғасыр бөлігі бұтақталып кетеді. [[Қауырсын]] тәрізді сүйірленген [[жапырақ]]тары қарама-қарсы орналасады. Көп гүлді себет [[гүлшоғыр]]ының сыртын екі қатар орам жапырақшалары қоршап тұрады. Оның сыртқысы – жасыл, ал ішкі қабаты – жарғақ тәрізді, қара-жасыл жолақты сары түсті болады. [[Гүл]]дері [[қос жынысты]], шеткі тілімденген гүлдері – жыныссыз келеді. [[Шілде]] – [[тамыз]] айларында гүлдеп, жемістенеді. [[Тұқымша]]жемісінің бүйірі қысыңқы, төрт қырлы, төбесінде 2 – 4 қылтанағы бар. Итошаған – [[дәрілік өсімдік]], [[халық медицинасында]] кеңінен қолданылады. Ол [[тәбет]] ашып, ас қорытуды жақсартады, [[тері ауруы]] кезінде [[зат алмасуды]] қалыпқа келтіреді. [[Қан]] кетуді тоқтатып, [[жүйке жүйесі]]н тыныштандырады. Үштармақты итошағанның жапырағы мен гүлін қайнатып, балалар [[шірінше]] ([[золотуха]]) ауруымен ауырғанда ішкізеді. Сондай-ақ жібекті, жүнді сары, ашық жасыл және қоңыр түске бояу үшін қолданылады.
== Табиғатта таралуы. ==
Итошаған республикамыздың, сондай-ақ еліміздің барлық аймақтарында кездеседі. Ол ылғалды, сазды – батпақты жерлерде, өзен – көл жағалауларында, ескі мал қораларының маңында өседі.
Line 25 ⟶ 28:
Өсімдік тұнбасы және судағы ертіндісі малдың азыққа тәбетін арттыру, ас қорытуды жақсарту және бауыр ауруларын емдеу үшін қолданылады. Жапырақтары жараның тез жазылуын шипалық жасайды.
Мал дәрігерлігі практикасында күйіс қайыратын малдың азыққа тәбетін ашу, сондай – ақ тер және зәр шығаруды үдету үшін пайдаланылады. Сақа малға өсімдіктің ұнтағы орта есеппен 8 – 10 грамм мөлшерінде беріледі.
Бұл дәрілік шөппен төл ауруларын емдеуге рұқсат етілмейді.<ref>Пайдалы өсімдіктерді мал дәрігерлігінде қолдану. - Алматы: Қайнар, 1988. - 248 б.</ref><ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том</ref>
 
== Дереккөздер ==
 
{{дереккөздер}}
<ref name="test">«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том</ref>
 
==Сілтемелер==
<references />
 
{{wikify}}
 
[[Санат:Күрделігүлділер]]
[[Санат:Қазақстан табиғаты]]
 
{{stub}}
{{дереккөздер}}
{{кітап
|авторы = Шәріпбаев Н.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Итошаған» бетінен алынған