Шырмауық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
taxobox
Өңдеу түйіні жоқ
10-жол:
|tribus = [[Convolvuleae]]
|genus = '''''Convolvulus'''''
|genus_authority = [[CarlКарл Linnaeus|L.Линней]]
|type_species = ''[[Convolvulus arvensis]]'' L.
|subdivision_ranks = түрлері
|subdivision = 200 - 250 түрі белгілі
|}}
'''Шырмауық''' ({{lang-la|Convolvulus}}) – өзі аттас [[Шырмауықтар тұқымдасы|тұқымдасқа]] жататын көп жылдық (кейде бір жылдық) шөптесін өсімдік не шала бұта.


Негізінен қоңыржай белдеулерде өсетін 250-ден астам түрі белгілі. Қазақстанның барлық өңіріндегі далалы, тастақты жерлерде, өзен аңғарларында тараған 14 түрі бар. Олардың биіктігі 7 – 130 см. Сабағы шырмала немесе тік өседі, кейде оның бұтағы көп болады. Жиектері бүтін, жапырақтары кезектесіп орналасқан. Гүлі қызғылт, ақ, күлгін түсті, жеке-жеке, кейде үш-үштен жапырақ қолтығында орныққан, шашақ тәрізді гүлшоғырына топталған. Сәуір – тамызда гүлдеп, маусым – қыркүйекте жемісі піседі. Жемісі – төрт дәнегі бар қосұялы қорапша. Далалық шырмауық (С. arvensіs) – қаулап өсетін арамшөп, ал кірпі шырмауық (С. erіnaceus) – құнарлы мал азығы.
 
Шырмауық – аралия тұқымдасына жататын, аты айтып тұрғандай шырмалып өсетін өсімдік. Отаны – [[Еуропа]], [[Азия]] мен солтүстік [[Африка]] аймақтарына таралған. Табиғатта ауа тамырымен ағаштарға оралып, 15-20 м биіктікке өседі. Ал, үй жағдайында 3-4 метрге жетеді. Сонымен қатар жоғарыдан төменге қарай жайыла және жерге төселіп те өседі. Табиғи 15-ке жуық түрі белгілі, 400-ге жуық сұрыпты түрі бар.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шырмауық» бетінен алынған