Шойын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
4-жол:
# темірдің көміртек (2%-дан астам, әдетте, 3—4,5%), қайсыбір мөлшерде [[марганец]] (1,5%-ке дейін), [[кремний]] (4,5%-ке дейін), [[күкірт]] (0,08%-тен аспайды), [[фосфор]] (1,8%- ке дейін), ал кейде басқа да элементтер қосылған қорытпасы. Шойында [[көміртек темір карбиді]] Ғе<sub>3</sub>С түрінде байланысқан күйде болуы мүмкін (сұр Шойын). Шойын [[темір]] кендерін домна пештерінде балқыту арқылы алынатын өндеудің бастапқы өнімі; қолданылуы мен [[химия]]лық құрамына қарай шойын қолданбалы, яғни болат қорытуға арналған Шойын, құйма Шойын, арнаулы Шойын болып бөлінеді. Шойын құймалардың сапасын жақсарту үшін азғана мөлшерде түрленгіштер қосып түрлендіру және шойынды әр түрлі элементтермен қоспалау қолданылады.<ref>Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.</ref>
==Түрлері==
*[[ Ақ шойын]] (Белый чугун) -
# [[карбид]] түрінде көміртек құрамына кіретін, ал омырық бетінің түсі күңгірт-ақшыл болатын шойын;
# құрамында көміртек темірмен химиялық қосылыс (цементит) түрінде болатын шойын. Ақ шойынның [[кристалдану]] процесі Fe-C диаграммасы бойынша жүреді. [[Қаттылық]], [[беріктік]], үйкеліске беріктік, [[морттық]] қасиеттері жоғары. Ақ шойын өндеуге келмейтіндіктен, одан қорытпалар гана алынады. Ақ шойынды соқаның тістерін, илем біліктерін, диірменнің шарларын құюға және соғылмалы шойын алу үшін пайдаланады.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Шойын» бетінен алынған