Салық: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
28-жол:
 
== Салық жүйесі және салық саясаты ==
Мемлекеттік '''''салық салу саясаты''''' - салық саласындағы шаралар жүйесінжүйесі қоғамның оның нақтылы кезеңіндегі әлеуметтік- экономикалық мақсаттар мен міндеттеріне қарай әзірленген экономикалық саясатқа сәйкес жүргізедіжүргізіледі.
Нарықтық экономиканың қалыптасу кезеңінде салық саясатының негізгі бағыты немесе салық саясатының басты мақсаты - салық жүйесін құру және оның тиімді қызмет етуіне мүмкіншілік беретін салық механизмін іске асыру.
'''''Салық жүйесі''''' - өзінің құрамы жағынан бірнеше компоненттерден тұратын күрделі модель.
Салық жүйесі компоненттерінің құрамы мынадай : қаржы қатынастары және осы қатынастыоларды анықтайтын салықтар; [[салық механизмі]], яғни салық салу әдістері мен жолдары; нұсқаулар мен әдістемелік құжаттар; салық салуды басқару және салық қызметі органдары. Салық салудың әдістері мен жолдары, нұсқаулар мен әдістемелік құжаттар, салық салуды ұйымдастыру, салық салудың негізгі принциптеріқағидаттары және т.б-лар салық механизміне жатады. Салық жүйесінің жақсыда,жақсы да тиімді қызмет істеуіне салық салу механизмінің тигізер ықпалы өте зор.
Енді осы салық жүйесінің құрамы мен салық салу механизміне кеңірек тоқталайық.
Қандай да бір механизмінің құрамында бірнеше тетіктер және элементтер болады. Салық салу механизмі де сол сияқты белгілі бір салық элементтерінен құралады.
 
=== Салық салу элементтері ===
Салық салу элементтері мыналар: [[Субъект]], [[объект]], салық көзі, [[салық ставкасымөлшерлемесі]], салық өлшем бірлігі, салық оклады, салық жеңілдіктері, салық төлеу мерзімі мен тәртібі, салық төлеушінің және салық қызметі органдарының құқықұқығы мен міндеттері, - салықтың төлеуін бақылау, салықтық жазалау шаралары.
 
* Салық субъекті (салық төлеуші) дегеніміз – заң бойынша салық төлеу міндеті жүктелген жеке және заңды тұлғалар.
* Салық объектісі – табыс, мүлік, еңбек ету түрі, қызмет көрсету, ақшамен жасалатын операциялар, мүлікті басқаға беру, табиғи қорларды пайдалану, қосылған құн, айналым және т.б.
* Салық көзі – салық салынатын табыс.
* Салық ставкасы немесе бәсімөлшерлемесі өлшем бірлігінен алынатын салық мөлшері.
* СтавкаларМөлшерлемелер тұрақты немесе процентпенпайыздық белгіленедіболып жіктеледі.
* Тұрақты ставкалармөлшерлемелер салық объектісінен түсетін табыстың мөлшеріне байланыссыз, өлшем бірлігіне тұрақты соммаменсомамен тағайындаладыбелгіленеді.
* ПроценттікПайыздық ставкалармөлшерлемелер үш түрге бөлінеді: үдемелі немесе прогрессивті; регрессивті және [[пропорционал]]ды. Үдемелі немесе прогрессивтік ставкалармөлшерлемелер салық салынатын табыстың өсуіне сәйкес ұдайы үдеп, өсіп отырады. Регрессивтік ставкалармөлшерлемелер, керісінше, салық салынатын табыстың төмендеуіне сәйкес, азайып отырады. Пропорционалдық ставкалармөлшерлемелер салық салу объектісінің мөлшеріне байланыссыз, тұрақты бір процентпенпайызбен тағайындаладыбелгіленеді.
* Салық оклады – салық төлеушінің белгілі бір салық объектісінен төлейтін салық сомасы.
* Салық жеңілдіктері дегеніміз, заңға сәйкес салық төлеушіні салық төлеуден біртіндеп немесе салық төлеуден түгелтолықтай босату. Салық жеңілдіктеріне салықтан босатылатын, салық салынбайтын минимум, шегерістершегерімдер, салық ставкасынмөлшерлемесін төмендету, салық төлеу мерзімін ұзарту жатады.
* Салық төлеу мерзімі – салық төленетін уақыт.
* Салық төлеу тәртібі – белгіленген мерзімде салықты төлеген кезде алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керек екенін, яғни төлеу кезінде белгілі бір дәйектілікті белгілейді.
52-жол:
- салық заңдарының орындалуын қамтамасыз ету, оның тиімділігін зерделеу;
- заңдардың, салық салу мәселелері жөнінде басқа мемлекеттермен жасалатын шарттардың жобаларын әзірлеуге қатысу;
- салық төлеушілерге олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, салық заңдары мен салықнормативтік салу жөніндегі нормативті актілердегіактілеріндегі өзгерістер туралы салық төлеушілерге уақтылы хабарлап отыру.
Салық төлеушілер өз тарапынан мынадай міндеттерді атқарулары тиіс:
# уақытылы салық инспекциясына тіркеліп, тіркеу нөмірін алуға;
# мемлекеттік салық комитетінің актілеріне сәйкес есеп құжаттамаларды жүргізуге, осы есеп құжаттамаларды бес жыл бойы сақтауға;
# белгіленген мерзімде салық декларациясын тапсыру;
# атқарылған жұмыс немесе көрсетілген қызмет үшін төлемді жүзеге асыратын салық, төлеуші салық қызметінің талабы бойынша атқарушыға төленген соммаларсомалар туралы ақпарат беруге;
# салық заңдарын, салық төлеу тәртібін, салық төлеу мерзімін қатаң сақтауға;<ref>Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы — Алматы: Экономика, 2006. ISBN 9965-783-20-9
</ref>
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Салық» бетінен алынған