Сынап: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
ш Removing Link GA template (handled by wikidata) |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
6-жол:
Табиғатта бос күйінде сирек, көбіне суда еріген және газ қалпында кездеседі. Жер қыртысындағы салмақ мөлшері 4,510–6%, шашыранды элемент. Белгілі 35 минералының ішіндегі өндіріс үшін маңыздылары: [[киноварь]], [[метацианобарит]], [[ливингстонит]]. Бөлме темп-расында сұйық күйде болатын жалғыз металл; жарқылдаған [[күміс]] түсті ақ, ромбылық сингонияда кристалданады, буы улы, тығыздығы 13,52 г/см3 (20%-та), балқу t –38,89С, қайнау t 357,25
Сынап Химиялық активтігі төмен, тотығу дәрежелері +1 және +2. Оттекпен әрекеттесіп екі түрлі оксид түзеді (Hg<sub>2</sub>O, HgO). Патша арағы, HNO<sub>3</sub>, ыстық H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>-терде ериді. Металдармен амальгама түзеді. Сынапты HgS-ті күйдіру арқылы немесе оны Na<sub>2</sub>S-те ерітіп, ерітіндіде түзілген Na<sub>2</sub>[HgS<sub>2</sub>]-ге Al-мен әсер етіп алады. Сынап тұздарынан Hg<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> ([[каломель]]) дәрі ретінде, HgCl<sub>2</sub> ([[алмас]]) дезинфекция ісінде пайдаланылады. Металл сынап NaOH, Cl<sub>2</sub> өндіруде катализатор ретінде және радиотехникада, т.б. қолданылады. Сынап кен орындары [[Орталық Қазақстан|Орталық Қазақстанда]] ([[Успен Кенді Белдеуі|Успен]]), [[Солтүстік Қазақстан|Солтүстік Қазақстанда]] ([[Торғай]]) орналасқан.
<ref>[[Қазақ энциклопедиясы |”Қазақ энциклопедиясы”]], 8 том</ref>
| |||