II Осман: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Мемлекеттік қайраткер
| түс = елбасы
| Қазақша есімі = II Осман
| Шынайы есімі = عثمان ثانى
| Суреті = Genç Osman.JPG
| Титулы = Османлы Сұлтандығының Сұлтаны
| Ту = Ottoman Flag.svg
| Басқарған кезеңі = [[1618 жыл|1618]]-[[1622 жыл|1622]]
| Ізашары = [[I Мұстафа]]
| Ізбасары = [[I Мұстафа]]
| Діні = [[Ислам]]
| Туған күні = 3.11.1604
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константиние]],<br />[[Османлы империясы|Османлы Сұлтандығы]]
| Қайтыс болған күні = 20.5.1622
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константиние]],<br />[[Османлы империясы|Османлы Сұлтандығы]]
| Жерленді = [[Сұлтанахмет мешіті]],<br />Константиние
| Әкесі = [[I Ахмет]]
| Анасы = Махфируз Қадиша сұлтан
| Жұбайы = Мелексима қатын<br />Айша қатын<br />Абике қатын
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />Ахмет шаһзада<br />Омар шаһзада<br />Мұстафа шаһзада<br />'''Қыздары''':<br />Зейнеп сұлтан
| Қолтаңбасы = Tughra of Osman II.JPG
}}
'''II Осман''' ({{lang-ota3|عثمان ثانى|Osmân-ı sânî}}, {{lang-tr|İkinci Osman, Genç Sultan Osman}}; [[3 қараша]] [[1604 жыл]] — [[20 мамыр]] [[1622 жыл]]) — [[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекетінің]] он алтыншы билеушісі, қолбасшы.
==Өмірбаяны==
II Осман [[1604 жыл]]ы османлы елордасы [[Ыстамбұл|Константиниеде]] османлы сұлтаны [[I Ахмет]]тің шаңырағында дүниеге келді.
===Билеген жылдары===
1620 жылы, Осман Польшаға соғыс ашты. Польша әскері Молдавиядағы Цецор соғысында жеңіліс тапты. Келесі жылы, Осман үлкен әскерді Польшаға өзі бастап кірді, бірақ Хотин соғысында жеңіліс тапты. Сол жағдайдан кейін, ол Польшамен Хотин келісім шартын жасады.▼
Ағасы [[I Мұстафа]] тақтан тайдырылғанда, 14 жастағы II Осман таққа отырды. Алған білімі сол уақытқа қарағанда үздік болатын. II Осман өте белсенді билеуші болды және шешімдердің барлығын өзі шешті. Бірақ бұл қасиеттері бостаншыл жаңа шеріктерге ұнамады. [[Ыстамбұл|Константиниеде]] қараулар жүргізу үшін басқаша киініп отырды. Сонымен қатар II Осман өзін өте қатал билеуші ретінде көрсетті: [[1621 жыл]]ы мемлекеттік төңкеріске жол бермеу үшін өзінің інісі Мехмет шаһзаданы өлім жазасына кесті.
Османлы әскерінің бірнеше жеңілісінен кейін II Осман [[1618 жыл]]ы [[Сефевидтер әулеті|Сефевидтермен]] келісім шарт жасады. Бұл келісім шарт [[1612 жыл]]ғы келісім шартты қайталады. Содан кейін II Осман еуропалық істерге араласа бастады. Оның себебі, 1618 жылы Еуропада 1618-1648 жылдардағы Отызжылдық соғыс басталды. Бұл соғыс Еуропаны екі одаққа бөлді: [[Габсбургтер әулеті|габсбургтық]] және антигабсбургтық. Польша габсбургтердің жағында болды, және 1619 жылы Гуменн шайқасында Трансильвания әскерін жермен жексен етті. Нәтижесінде Трансильвания князі Габор Бетлен II Османнан көмек сұрап, османлылар бұл соғысқа араласа бастады.
▲[[1620
II Осман [[1621 жыл]]дың [[қыркүйек]] айында Константиниеге қайта келіп, бірнеше реформалар ойластырды. Ол османлы әскерін қайта жаңғарту үшін [[Кіші Азия|Анадолы]] мен Солтүстік [[Сирия]]ның тұрғындарынан жаңа жасақ шығарайын деді. Себебі оған бостандықты ойлаған [[жаңа шерік]]тер ұнамады, және ол өзінің жаңа жасағымен жаңа шеріктерді ауыстыруды ойлады. Сонымен қатар ол елорданы Кіші Азияға көшіруді ойлады. [[1622 жыл]]ы II Осман қажылық жасау сылтауымен Константиниеден Анадолыға аттанды. [[19 мамыр]]да Қара Дәуіт паша бастаған жаңа шеріктер көтерілісі басталды. Соның нәтижесінде II Осман Едікүлеге тұтқынға алынып, келесі күні өлтірілді. Тақ Телі Сұлтан Мұстафаға қайта оралды.
==Өнерде==
* {{flagicon|Turkey}} «'''Тамаша ғасыр. Көсем'''» телехикаясы ([[2015 жыл|2015]]-қ.у., II Осман рөлінде — Танер Өлмез)
==Сілтемелер==
* [[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]
* [[Османлы сұлтандарының тізімі]]
{{Османлы империясының сұлтандары}}
| |||