Уикипедия

II Осман: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
4-жол:
| Шынайы есімі = عثمان ثانى
| Суреті = Genç Osman.JPG
| Титулы = Османлы Сұлтандығыныңсұлтаны<br Сұлтаны/>Ислам халифы
| Ту = Ottoman Flag.svg
| Басқарған кезеңі = [[26 ақпан]] [[1618 жыл|1618]]- — [[20 мамыр]] [[1622 жыл|1622]]
| Ізашары = [[I Мұстафа]]
| Ізбасары = [[I Мұстафа]]
| Діні = [[Ислам]]
| Туған күні = 3.11.1604
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константиние]],<br />[[Ұлы Османлы империясыМемлекеті|Османлы Сұлтандығы]]
| Қайтыс болған күні = 20.5.1622
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константиние]],<br />[[Ұлы Османлы империясыМемлекеті|Османлы Сұлтандығы]]
| Жерленді = [[Сұлтанахмет мешіті]],<br />Константиние[[Ыстамбұл]]
| Әкесі = [[I Ахмет]]
| Анасы = Махфируз Қадиша сұлтан
| Жұбайы = Мелексима қатын<br />Айша қатын<br />Абике қатын
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />Ахмет шаһзада<br />Омар шаһзада<br />Мұстафа шаһзада<br />'''ҚыздарыҚызы''':<br />Зейнеп сұлтан
| Қолтаңбасы = Tughra of Osman II.JPG
}}
 
'''II Осман''' ({{lang-ota3|عثمان ثانى|Osmân-ı sânî}}, {{lang-tr|İkinci Osman, Genç Sultan Osman}}; [[3 қараша]] [[1604 жыл]] — [[20 мамыр]] [[1622 жыл]]) — [[Османлы империясы|Ұлы Османлы МемлекетініңМемлекеті]]нің он алтыншы16-шы билеушісі, 95-ші [[Халифа|ислам халифы]], қолбасшы.
 
==Өмірбаяны==
30-жол:
Ағасы [[I Мұстафа]] тақтан тайдырылғанда, 14 жастағы II Осман таққа отырды. Алған білімі сол уақытқа қарағанда үздік болатын. II Осман өте белсенді билеуші болды және шешімдердің барлығын өзі шешті. Бірақ бұл қасиеттері бостаншыл жаңа шеріктерге ұнамады. [[Ыстамбұл|Константиниеде]] қараулар жүргізу үшін басқаша киініп отырды. Сонымен қатар II Осман өзін өте қатал билеуші ретінде көрсетті: [[1621 жыл]]ы мемлекеттік төңкеріске жол бермеу үшін өзінің інісі Мехмет шаһзаданы өлім жазасына кесті.
 
====Отызжылдық соғыс====
Османлы әскерінің бірнеше жеңілісінен кейін II Осман [[1618 жыл]]ы [[Сефевидтер әулеті|Сефевидтермен]] келісім шарт жасады. Бұл келісім шарт [[1612 жыл]]ғы келісім шартты қайталады. Содан кейін II Осман еуропалық істерге араласа бастады. Оның себебі, [[1618 жылыжыл]]ы Еуропада[[Еуропа]]да [[1618 жыл|1618]]-[[1648 жылдардағыжыл]]дардағы Отызжылдық соғыс басталды. Бұл соғыс Еуропаны екі одаққа бөлді: [[Габсбургтер әулеті|габсбургтық]] және антигабсбургтық. [[Польша]] габсбургтердің жағында болды, және [[1619 жылыжыл]]ы Гуменн шайқасында Трансильвания әскерін жермен жексен етті. Нәтижесінде Трансильвания князі Габор Бетлен II Османнан көмек сұрап, османлылар бұл соғысқа араласа бастады.
 
[[1620 жыл]]ы, II Осман [[Польша]]ға соғыс ашып, поляктарды [[Молдова]] жерінде болған Цецор шайқасында жеңді. Келесі жылы II Осман үлкен әскерді Польшаға өзі бастап кірді, алайда Хотин соғысында жеңіліс тапты. Сол жағдайдан кейін ол Польшамен Хотин келісім шартын жасады.
 
===Ажалы===
II Осман [[1621 жыл]]дың [[қыркүйек]] айында Константиниеге қайта келіп, бірнеше реформалар ойластырды. Ол османлы әскерін қайта жаңғарту үшін [[Кіші Азия|Анадолы]] мен Солтүстік [[Сирия]]ның тұрғындарынан жаңа жасақ шығарайын деді. Себебі оған бостандықты ойлаған [[жаңа шерік]]тер ұнамады, және ол өзінің жаңа жасағымен жаңа шеріктерді ауыстыруды ойлады. Сонымен қатар ол елорданы Кіші Азияға көшіруді ойлады. [[1622 жыл]]ы II Осман қажылық жасау сылтауымен Константиниеден Анадолыға аттанды. [[19 мамыр]]да Қара Дәуіт паша бастаған жаңа шеріктер көтерілісі басталды. Соның нәтижесінде II Осман Едікүлеге тұтқынға алынып, [[20 мамыр|келесі күні]] өлтірілді. Тақ Телі Сұлтан Мұстафаға қайта оралды.
 
==Садрағзамдары==
{| class="wikitable" border="1" style="width:100%; text-align:center;"
|-
! width="5%" | №
! width="20%" | Есімі
! width="20%" | Қызмет атқарған мерзімі
! width="5%" | Қызмет атқарған уақыты
|-
| 74
| Дамат Халил паша
| [[26 ақпан]] [[1618 жыл]] — [[18 қаңтар]] [[1619 жыл]]
| 1 жыл
|-
| 75
| Өгіз Мехмет паша
| [[18 қаңтар]] [[1619 жыл]] — [[23 желтоқсан]] [[1619 жыл]]
| 11 ай
|-
| 76
| Истанкөйлі Шелеби Әли паша
| [[23 желтоқсан]] [[1619 жыл]] — [[9 наурыз]] [[1621 жыл]]
| 2 жыл
|-
| 77
| Өхрілі Құсайын паша
| [[9 наурыз]] [[1621 жыл]] — [[17 қыркүйек]] [[1621 жыл]]
| 6 ай
|-
| 78
| Дилавер паша
| [[17 қыркүйек]] [[1621 жыл]] — [[20 мамыр]] [[1622 жыл]]
| 6 ай
|-
| 79
| Өхрілі Құсайын паша
| [[20 мамыр]] [[1622 жыл]] — [[20 мамыр]] [[1622 жыл]]
| ? сағат
|}
 
==Өнерде==
Line 40 ⟶ 81:
 
==Сілтемелер==
* [[Османлы империясы|Ұлы Османлы Мемлекеті]]
* [[Османлы сұлтандарының тізімі]]
* [[Османлы әулеті]]
 
* [[Османлы әулетінің шежіресі]]
{{Османлы империясының сұлтандары}}
«https://kk.wikipedia.org/wiki/II_Осман» бетінен алынған