Шаушүрілдек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: ✔ Тексерілді деп белгіледі
1-жол:
{{Taxobox
{{Тексерілмеген мақала|date=қараша 2015}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! -->
| status = LC
| status_system = IUCN3.1
| status_ref = <ref name=IUCN>{{IUCN|id=22693770 |title=''Charadrius dubius'' |assessors=[[BirdLife International]] |version=2013.2 |year=2012 |accessdate=26 November 2013}}</ref>
| image = Flussregenpfeifer Little ringed plover.jpg
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[Chordate|Chordata]]
| classis = [[bird|Aves]]
| ordo = [[Charadriiformes]]
| familia = [[Charadriidae]]
| genus = ''[[Charadrius]]''
| species = '''''C. dubius'''''
| binomial = ''Charadrius dubius''
| binomial_authority = [[Giovanni Antonio Scopoli|Scopoli]], 1786
}}
'''Шаушүрілдек''' ({{lang-la|Charadrius dubius}}) — татреңтәрізділер отрядының шүрілдектер туысынын шағын денелі құс, денесінің ұзындығы 14-15 см, массасы 31-46 кг, қанатын 32-48 см аралығында қозғайды. Көп тараған аймағы Солтүстік Африка, Еуразия, Атлант, Үнді, Тынық мұхиттарының аралдарын мекендейді. Су жағасын, тірі жан аз аймақты мекен еткенді көздейді. Ал, жұбын тапқан мезетте, жерді айнала қозғалып жуандалған дыбыс шырқайды.
 
Қазақстанда барлық жерге таралған. Малтатасты және құмдауыт қайраңдарға ұялайды. Көбінше тұқымын колония құру арқылы орналастырады. Оны жерге, кішігірім ойыс аймақтарға, ашық жерлерге құрады.
Шау ШҮРІЛДЕК - шүрілдекке өте ұқсас, бірақ шағын денелі шүрілдек. Шау шүрілдектің шүрілдектен айырмашылығы : тұмсығының реңі біркелкі, көзінің айналасын сары рең шеңберлеген. Еуразияның және Солтүстік Африканың үлкен бөлігіне қоныстанады. Қазақстанда барлық жерге таралған. Малтатасты және құмдауыт қайраңдарға ұялайды. Оңтүстік ендіктерде салындыдағы 4 ірі, теңбілді жұмыртқаларды баспайды десе де болады. Ата-енелер оларға аздап құм себеді, инкубация күн сәулелерінің жылуы және төсемік жылуы және төсемік жылуы есебінен өтеді. Ересек шүрілдектер ұяны жағымсыз қатысушылардан қорғап, оларды ұядан бұрып жібереді. Балапандар жұмыртқадан 24-25 күнде жарып шығады, ата-енелері тағы 25 күнге жуықоларды соңынан ертіп жүреді. Қазақстанда наурыздың ортасы - сәуірдің басында пайда болады, күзде қыркүйектің соңына қарай көшпенді өмір сүреді, жалғыз-жарымы қазанда да кездеседі.
 
Көбінше сәуір мен маусым айлар арасында жұмыртқа туады. Жұмыртқасының төрт түсі бар: палевті, ақ, құмды және тоқ түсті дақты. Жұмыртқа үстін күндіз аналық жынысты зуек басса, түнде аталық жынысты зуек басады. Балапан 24-27 күн ішінде жұмыртқаны жарып шығады. Жас зуектар 30 күннен кейін ғана ұшуға бейім болады. Қауіп төнген мезетте зуек домалақ пішінге айналып, жерде жатады, содан соң ғана ұшып кетеді.
 
Көбінше жәндіктермен, яғни бунақденелілермен, омыртқасыз жануарлармен қоректенеді<ref>Құстар.Мектеп энциклопедиясы,2010,Ковшарь Анатолий Федорович,ISBN 978-601-282-168-0, 352 бет, Алматы: Атамұра</ref>.
 
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
 
[[Санат:Татреңтәрізділер]]