Футбол: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: June → маусым (2) using AWB
Тег: Бөлімді босатты! Mobile app edit
24-жол:
 
'''Футбол''' — ({{lang-en|foot}}&nbsp;— аяқ, ''ball''&nbsp;— доп) спорттың командалық ойын түрі. Футбол — әлемге аса танымал ойындардың бірі<ref name=EB>{{cite web|title= Overview of Soccer |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/550852/football|publisher=Encyclopædia Britannica |accessdate=4 маусым 2008| archiveurl= http://web.archive.org/web/20080612123410/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/550852/football| archivedate= 12 маусым 2008 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref>{{cite book |last=Guttman |first=Allen |editor=Eric Dunning, Joseph A. Maguire, Robert E. Pearton |title=The Sports Process: A Comparative and Developmental Approach |year=1993 |accessdate=26 January 2008 |publisher=Human Kinetics |location=Champaign |isbn=0-88011-624-2 |page=129 |chapter=The Diffusion of Sports and the Problem of Cultural Imperialism |chapterurl=http://books.google.com/books?id=tQY5wxQDn5gC&pg=PA129&lpg=PA129&dq=world's+most+popular+team+sport&source=web&ots=6ns3wVUEGV&sig=SZPKYSDMJBrO1uV4mPxNbKyAuJY#PPA129,M1 |quote=the game is complex enough not to be invented independently by many preliterate cultures and yet simple enough to become the world's most popular team sport }}</ref><ref>{{cite book |last=Dunning |first=Eric |authorlink=Eric Dunning |title=Sport Matters: Sociological Studies of Sport, Violence and Civilisation |year=1999 |accessdate=26 January 2008 |publisher=[[Routledge]] |location=London |isbn=0-415-06413-9 |page=103 |chapter=The development of soccer as a world game |chapterurl=http://books.google.com/books?id=X3lX_LVBaToC&pg=PA105&lpg=PA105&dq=world's+most+popular+team+sport&source=web&ots=ehee9Lr9o1&sig=nyvDhcrPoR8lXhYKE7k4CZYg_qU#PPA103,M1 |quote=During the twentieth century, soccer emerged as the world's most popular team sport }}</ref><ref>{{cite book |last1=Mueller |first1=Frederick |last2=Cantu |first2=Robert |last3=Van Camp |first3=Steven |title=Catastrophic Injuries in High School and College Sports |year=1996 |accessdate=26 January 2008 |publisher=Human Kinetics |location=Champaign |isbn=0-87322-674-7 |page=57 |chapter=Team Sports |chapterurl=http://books.google.com/books?id=XG6AIHLtyaUC&pg=PA57&lpg=PA57&dq=soccer+most+popular+team+sport&source=web&ots=QzydYB5Am0&sig=w_ouIgmegjytYFfWy7k92guTNfU#PPA57,M1 |quote=Soccer is the most popular sport in the world and is an industry worth over US$400 billion world wide. 80% of this is generated in Europe, though its popularity is growing in the United States. It has been estimated that there were 22 million soccer players in the world in the early 1980s, and that number is increasing. In the United States soccer is now a major sport at both the high school and college levels }}</ref>. Ойынның негізгі мақсаты қарсылас команданың қақпасына аяқпен немесе басқа да дене мүшелерімен (қолдан басқа) қарсылас команда салған саннан көбірек доп салу болып табылады.
 
== Матч сипаттамасы (ережелері) ==
{{main|Футбол ережелері}}
[[Сурет:Football_pitch_metric.svg|thumb|right|400px]]
Халықаралық футбол ассоцияацияның (IFAB)<ref>{{cite web| url=http://www.fifa.com/worldfootball/lawsofthegame.html| title=Laws Of The Game |publisher=FIFA |accessdate=2 September 2007| archiveurl= http://web.archive.org/web/20070901044035/http://fifa.com/worldfootball/lawsofthegame.html| archivedate= 1 September 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> әр түрлі деңгейде және әр түрлі футболшылар топтары үшін (мысалы, жасөспірімдер үшін, әйелдер үшін, мүмкіншілігі шектелгендер үшін, т.б.) ресми түрінде қабылданған ойын шарттарының 17 нұсқасы бар.
 
Әр командада максималды 11 ойыншы (қосалқы ойыншыларды санамағанда), оның біреуі - қақпашы. Өз айып алаңында қақпашыдан басқа ойыншы допты қолымен ұстауға болмайды.<ref name=LAW301>{{cite web |url=http://www.fifa.com/flash/lotg/football/en/Laws3_01.htm |publisher=FIFA |title=Laws of the game (Law 3–Number of Players) |accessdate=24 September 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20070913142527/http://fifa.com/flash/lotg/football/en/Laws3_01.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 13 September 2007}}</ref>. Қақпашыдан басқа ойыншылар қорғаушылар, жартылай қорғаушылар, шабуылшылар болып бөлінеді.
 
Бір ойынның аты - матч, матч екі 45 минуттық бөлімнен (тайм) тұрады. Ойын арасында 15 минуттық үзілісі бар.
 
Ойын мақсаты - команданың допты қарсылас команданың қақпасына салу (гол) және өз қақпасына салғызбау. Матчта көбірек доп салған команда ұтады.
 
Егер де матчтың нәтижесінде екі команда да бірдей гол салса - тең ойын деп саналады. Бұл жағдайда тағы қосымша уақыт (15 минуттан екі тайм) берілуі мүмкін. Егер де қосымша уақыттан кейін тең ойын болса - матчтен кейінгі пенальти жүптары өткізіледі<ref>{{cite web|url=http://www.football-info.ru/pravila/08.htm|title=Правило 8. Начало и возобновление игр|publisher=football-info.ru|accessdate=2013-06-14|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HO0CIiBh|archivedate=2013-06-15}}</ref>.
=== Ойын алаңы ===
Ойын ұзындығы 100-110 м, ені 64-75 метрлік тіктөртбұрышты алаңда өткізіледі. Биіктігі 2 м 44 см, ұзындығы 7 м 32 см-лік қақпасы бар. Қақпаның сыртына тор керіледі.
 
=== Футбол добы ===
[[Сурет:Soccerball.jpg|thumb|left|200px|Футбол добы]]
Футбол добының салмағы 396-453 г, диаметрі 68-71 см.
 
== Ойын шарттарын бұзу ==
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Футбол» бетінен алынған