Арал теңізі: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Сурет:Survey of the Sea of Aral 1853.jpg|thumb|left|170px| Арал теңізінің картасы, 1853 жыл, [[:ru:Королевское географическое общество|Royal Geographical Society]] журналы, [[Лондон]].<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Aral_Sea Ағылшын уикипедиясы, Aral Sea, The Map of Aral Sea.]</ref> ]]

[[Сурет:Kos-aral.jpg|thumb|250px|Бірінші орыс қайықтары, 1848]]

 

Арал теңізі, [[Кайнозой]] дәуірінің орта шетінде, яғни бұдан ''21 млн. 1200 жыл'' бұрын [[Каспий теңізі]]не қосылып жатқан. Бұған теңіздің терістік бетіндегі қазіргі [[Сарышығанақ]], [[Ақеспе]] тұсынан 80 метр тереңдіктен [[Олигоцен]] уақытында өмір сүрген [[Бекіре|қызыл балықтың]], ірі [[ұлу]]дың, [[кит]]тің омыртқа сүйектерінің тасқа айнала бастаған күйінде табылуы дәлел болмақ. Бұл теңіздің кезінде [[мұхит]]пен қосылып жатқандығын көрсетеді. Сондай-ақ Арал маңынан [[акула]]ның тісі мен сүйегі табылды. [[19 ғасыр|ХІХ ғасыр]]дың орта кезіндегі Арал-Каспий ойпатының пайда болуы жөніндегі болжамдардан Арал бассейнінің [[геология]]лық ерте кезеңде [[Жерорта теңізі]]мен тұтасып жатқан су айдыны екенін, оның кейінгі [[Альпі]]лік дәуірлерде жер қыртысының көтерілуіне байланысты ұсақ су айдындарына бөлінгенін білеміз. Сондай-ақ, Арал теңізінің көлемі жайлы, Арал теңізі жайлы ұғымдар сонау ерте дүние әдебиеттерінде де кездеседі.