Жәнібек хан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
38-жол:
| Ізбасары_4 =
| туған күні = белгісіз
| туған жері = Қазақстан
| Қайтыс болған күні = 1480
| Қайтыс болған жері =
58-жол:
== Басқаруы ==
[[1456 жыл]]ы [[Қыпшақ даласы|Дешті-Қыпшақ]]та шайбандық Әбілхайыр хан билікті қолына алған соң, көшпенді халықтың Жәнібек пен [[Керей хан|Керей]] бастаған бір бөлігі Моғолстанға қоныс аударып, Шу мен Қозыбасы өзендерінің аңғарында орын тепті. Моғолстан ханы өз қарсыластарымен болатын күресте көмектесер деген есеппен қазақ басшыларымен одақтас болды. Өзара қырқысулар мен соғыстардан жапа шеккен 200 мыңға жуық көшпенділер Жәнібек хан мен [[Керей хан]]ның маңына топтасты, олардың билігінің күшеюі [[1468 жыл]]ы [[Моғолстан]]ға әскери жорық жасамақ болып, бірақ жол үстінде кенеттен қайтыс болған Әбілқайырға олар тарапынан қауіп төнуі мүмкін деген ой салды.
 
Жәнібек хан қазіргі Шу стансасының солтүстік - шығыс жағындағы Хантауды қоныстанған.
 
Line 64 ⟶ 65:
Биліктің [[Орыс хан]] тұқымдарының қолына өтуі де «Көшпелі өзбектер мемлекетіндегі» саяси жағдайды өзгерткен жоқ. Дегенмен, бұл оқиға «Көшпелі өзбектер мемлекеті» атының [[Дешті-Қыпшақ]] болып өзгеруіне ықпал етті. Бір кездері [[Моғолстан]]ға қоныс аударған адамдар [[Өзбек ұлысы]]нда «қазақтар» деп атала бастады және бұл атау бүкіл хандыққа тарай бастады. Билік үшін күрес Жәнібек хан мен оның үзеңгілестері қазақтардың бірігуі мен [[Қазақ хандығы]]ның құрылуына үлес қосты.
 
[[15 ғ.ғасыр]] орта шанінде ежелден [[Жетісу]] өңірін мекендеген түркі тайпалары бір этникалық топқа біріге келе, [[қазақтар|қазақ халқын]] құрады. Жәнібек хан мен [[Керей хан]] [[Жетісу]] өңірі, [[Шу (өзен)|Шу]] мен [[Талас (өзен)|Талас]] өзендерінің бойын мекендеген қазақтардың басын қосуда көп еңбек сіңірді. Бұл мақсатпен олар өзара қырқысуларды басып, ірі феодалдарды маңайына топтастырды.
 
Жәнібек ханның [[Дешті-Қыпшақ]]қа оралғаннан кейін билігін күшейткені туралы, өмірінің соңғы жылдары мен өлімі туралы деректер жоқ. Оның есімі тарихи деректерде соңғы рет [[1473]] ж. кездеседі. Бұдан кейінгі жылдары [[Керей хан]] туралы ғана айтылған. Жәнібек хан жиі болатын шайқастардың бірінде қаза тапқан деп болжауға болады. Сақталып қалған халық аңыздары мен өлеңдерінде Жәнібек ханды Әз Жәнібек деп атаған.
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Жәнібек_хан» бетінен алынған