Абай ауданы (Қарағанды облысы): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Batyrbek.kz (талқылау | үлесі) ш «Қарағанды облысы» деген санатты аластады; «[[Санат:Абай ауданы (Қарағанды облысы)|Абай ауданы (Қарағанды облысы... |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
{{Әкімшілік бірлік-Қазақстан
|Елтаңбаның ені =
|Елтаңбаның аты =
|lat_deg = 49.631 |lat_min = |lat_sec =
|lon_deg = 72.838 |lon_min = |lon_sec =
|Статусы = аудан
|Орталығы = [[Абай (қала)|Абай]]
|Ірі қаласы =
|Ірі қалалары =
|Құрылды = [[1973 жыл]]
|Әкімі =
|ЖІӨ жылы =
|ЖІӨ бойынша орны =
|Жан басына шаққанда ЖІӨ орны =
|
|Санақ жылы = 2010
|Пайызы =
|Халық саны бойынша орны =
|Тығыздығы =
|Тығыздығы бойынша орны =
|Ұлттық құрамы = [[орыстар]] (45,74 %)
<br /> [[қазақтар]] (29,97 %)
<br /> [[украиндар]] (7,39 %)
<br /> [[татарлар]] (4,98 %)
<br /> [[немістер]] (3,38 %)
<br /> [[белорустар]] (2,51 %)<ref name="Stat2010">[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar ҚР Статистика агенттігі. Қазақстан Республикасы облыстары, қалалар мен аудандары, жыныстары мен жас ерекшіліктері бойынша, әртүрлі этностастары бойынша халық саны. 2015 ж.]</ref><ref name="пер.2010">[http://pop-stat.mashke.org/kazakhstan-ethnic2010.htm Қазақстанның 2009 жылғы халық санағы бойынша ұлт құрамы]</ref>
|Конфессионалдық құрамы =
|Жер аумағы = 65000
|Жер аумағының пайызы =
|Жер аумағы бойынша орны =
|Максималды биіктігі =
|Орташа биіктігі =
|Минималды биіктігі =
|Карта ені =
|Әкімшілік бірліктің картасы =
|Әкімшілік бірлік картасының ені =
|Аббревиатура =
|Телефон коды =
|Пошта индекстері = 100100-100118
|Интернет-үйшігі =
|Автомобиль коды = 09
|Сайты = http://abay-akimat-karaganda.kz/
|Commons санаты =
}}▼
{{мағына|Абай ауданы}}
'''Абай ауданы'''
▲|name =
▲|official_name =Абай ауданы
▲|image_map =Abay Qaraghandy District Kazakhstan.png
▲|mapsize = 300px
▲|map_caption =
▲|image_map1 =
▲|mapsize1 = 150px
▲|map_caption1 =
▲|pushpin_map =
▲|subdivision_name1 = [[Қарағанды облысы]]
▲|population_as_of = 2010<ref>[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/Демография/03_2010-Б-15-07-К.rar ҚР елді мекендерінің тұрғындар саны]</ref>
▲}}
▲'''Абай ауданы''' - [[Қарағанды облысы]] 1997 жылы Мичурин ауданына (1973 жылы құрылған) Абай қаласын қосып Абай ауданы құрылды.
[[Аудан]] аумағы 6,5 мың шаршы километрге тең.
Line 83 ⟶ 113:
* Бірінші ұлттық ауылшаруашылық санағының алдын ала қорытындылары бойынша
'''Абай ауданы''' – Қарағанды облысының орталық бөлігіндегі әкімшілік бөлініс. 1973 ж. құрылған. Алғашында Мичурин ауданы болып аталды. 1997 жылдан Абай ауданы аталады. Жер аумағы 6,5 мың км². Тұрғыны 54,9 мың, орташа тығыздығы 1 км²-ге 0,8 адамнан келеді (2006). Ауданда 10 ауылдық округ, 1 қала, 4 кент бар. Аудан орталығы – Абай қаласы. Аудан Сарыарқаның орта тұсында, қуаң дала белдемінде орналасқан. Батыс бөлігі аласа белесті, жазық. Тек Ақшоқы (588 м), Қоянды (725 м) сияқты аласа шоқылар кездеседі. Шығысы ұсақ төбелі (орташа биікт. 600 – 800 м). Кен байлықтарынан тас көмір, барит, әктас, т.б. құрылыс материалдары кездеседі. Климаты тым континенттік, қысы суық қары аз, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтарда ауаның орташа температурасы –15 – 16°С, шілдеде 20 – 21°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250 – 350 мм. [[Нұра]], [[Шерубайнұра]] өзендері мен олардың салалары – [[Есен]], [[Соқыр]] осы аудан аумағынан өтеді. [[Сасықкөл көлі (Қарағанды облысы)|Сасықкөл]], [[Сопақсор]], Сарыбұлақ, [[Шұбаркөл]], [[Шұбар]], [[Шерубайнұра]], [[Ынтымақ]], т.б. көлдер мен бөгендер бар. Ауданның шығысы қара қоңыр, батысы ашық қоңыр, сортаң топырақты болып келеді. Өсімдіктерден селеу, бетеге, жусан, өзен және тау аңғарларында қызғылт боз, қыраттарда қараған, тобылғы, т.б. өседі. Жануарлардан [[қасқыр]], [[түлкі]], [[қарсақ]], [[суыр]], [[атжалман]], [[ондатр]] мекендейді. Суларында табан, мөңке, оңғақ, нәлім, алабұға, торта, шортан, аққайран өседі. Аудандағы ірі елді мекендер: Топар, Южный, Изумрудный, Қарабас кенттері. Ауданда өнеркәсіп ерте дамыған. [[1863 – 1917 ж.]] аудан жерінде Орталық Қазақстандағы алғашқы өнеркәсіп орындарының бірі – [[Спасск мыс балқыту зауыты]] жұмыс істеді. Абай ауданында көмір өндіретін 5 шахта, [[«Шығыс» кен байыту фабрикасы]], темір-[[бетон]] бұйымдар зауыттары, құрылыс материалдары мен құралымдар комбинаты, тігін фабрикасы, нан зауыттары, тұрмыстық қызмет көрсету комбинаттары, құрылыс және көлік мекемелері; [[«Испат Кармет» АҚ]]-ның шикізат базасы, әктас кеніші бар. Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары ет, сүт, жұмыртқа, картоп, көкөніс өндіруге бейімделген. Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жер аумағы 611,7 мың га (2006). Оның 48%-ына дәнді дақылдар, 3%-ына картоп пен көкөніс, 49%-ына [[жемшөп]] дақылдары егіледі. Мал шаруашылығы саласы бойынша ірі қара, жылқы, құс өсіру мен 8 кәсіпорын, 1 құс фабрикасы, 1 арнайы шаруашылық бірлестігі, агрофирма-техникум шұғылданады. Аудан аумағы арқылы [[Қарағанды – Шу]] темір жолы, [[Астана – Қарағанды – Алматы]], [[Қарағанды – Атасу – Жезқазған]] автомобиль жолдары өтеді.<ref>“Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9</ref><ref>Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8</ref>
== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}
{{wikify}}
{{Қарағанды облысы}}
| |||