Тұрсын Құдакелдіұлы Жұртбай: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Туылған → Туған (3) using AWB
5-жол:
|Ені =
|Суреттің аты =
|ТуылғанТуған кездегі есімі =
|Лақап аты =
|ТуылғанТуған күні = 15.08.1951
|ТуылғанТуған жері = Шаған ауылы, Абай ауданы, Шығыс Қазақстан облысы
|Қайтыс болған күні =
|Қайтыс болған жері =
38-жол:
 
== Шығармашылығы ==
«Жүрегімде жұмыр жер» өлеңдер мен поэмалар, «Бесқарагер», «Дара тұлға», «Жер - бесік» роман- новелласы, «Бейуақ» роман-эссесі, «Бесігіңді түзе», «Талқы» роман-эсселері, «Мухтар Омарханович Ауэзов», «Күйесің жүрек... сүйесің!», «Бесіңді аяла!...» кітаптары жарық көрген. Т.Жұртбай Алаш қайраткерлерінің шығармалары мен өмір деректері туралы көптеген ізденістер жүргізіп, солардың негізінде ғылыми еңбектер жазды. Ол «Алаш ақиықтары» жинағын құрастырып, [[Алаш]] қайраткерлерінің беймәлім шығармаларын жалпы жұртшылыққа таныстырды. <ref>Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса - Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл</ref>. Көркем шығармалары мен зерттеу еңбектері әлемнiң 15 тiлiне, ал ғылыми еңбектерi ЮНЕСКО-ның ресми тiлдерiне аударылған. М.Икбалдың, С.Тогэнің, Л.Шералидің, В.Шефнердің, Р.Рождественскийдің, С.Қапаевтың және т.б. өлеңдерін қазақ тіліне аударған.
 
== «Ұраным – Алаш!..» ==
 
'''«Ұраным – Алаш!..»''' атты үш бөлімнен (Жегі», «Тез», «Талқы») тұратын түрме әфсанасында ғалым 1922-1957 жылдары аралығындағы кеңестік идеологиялық қысым мен саяси жазалау, ұлт зиялыларын қудалау мен қуғын-сүргінге ұшырату, ұлттық сана мен құндылықтарды жою бағытына арналған тұқым үзу (геноцидтік) мен халықтың жадын өшіру, әдебиеті мен мәдениетін рухсыздандыру тұрғысындағы репрессияны «Алаш» және «Алашорда» үкіметінің мүшелерінің Ә.Бөкейхановтың, А.Байтұрсыновтың, М.Дулатовтың, Х.Досмұхамедовтың, Ж.Досмұхамедовтің, М.Тынышбаевтың, М.Есполовтың, М.Мұрзинның, М.Жұмабаевтың, Ж.Аймауытовтың, Х.Ғаббасовтың, С.Қадырбаевтың, А.Юсуповтың, Х.Кемеңгеровтің, С.Сәдуақасовтың, Е.Омаровтың, Х.Болғанбаевтың, Ә.Ермековтің, М.Әуезовтің, К.Жәленовтің, Д.Әділевтің, А.Байтасовтың, Д.Ысқақовтың, Ә.Байділдиннің, т.б. жиыны 71 адамның үстінен жүргізілген тергеу істерінің негізінде патшалық отарлау мен жазалау саясатының заңды жалғасы ретінде қарастырып, шынайы ашып дәлелдеп берді. Өткен ғасырдың қырқыншы-елуінші жылдарындағы қысымның да астарлы себептерін әдебиетші барынша ашып көрсетті. Т.Жұртбай өзінің «Ұраным – Алаш!..» атты 3 томдық (2008-2011) іргелі зерттеу еңбегі мен «Алаш ақиықтары» атты сирек деректер жинағының негізінде біртұтас алаш идеясының тұжырымдамасын жасады.
 
 
== Сыртқы сілтемелер ==