Бөлшек: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
[[File:Bolwek.jpg|thumb| right| alt=A.| ''Бөлшек''.]]
'''Бөлшек''', [[арифметика|арифметикада]] —бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерінен құралған сан. Ол (немесе m/n) белгісімен өрнектеледі, мұндағы m — [[Бөлшектің алымы]], ол бірліктен алынған үлес санын көрсетеді, ал n — [[Бөлшектің бөлімі]], ол бірліктің тең бөлікке бөлінгендігін көрсетеді. Бір санды екінші санға бөлгеннен шығатын сан бөлінді деп аталады. Алымы бөлімінен кіші Бөлшек дұрыс Бөлшек деп, ал алымы бөліміне тең не одан үлкен Бөлшек бұрыс [[Бөлшек]] деп аталады. Бөлімі 10 санының бүтін дәрежесі болатын Бөлшек ондық бөлшек деп аталады. [[Ондық Бөлшек]] бөлімсіз жазылады. Оның бөлімінде қанша нөл болса, алымының оң жағынан сонша цифр (орын) үтір арқылы ажыратылады. Мысалы, (ал тізбекті Бөлшек жайлы үзіліссіз бөлшек мақаласын қ.). Бөлшек туралы алғашқы түсінік ежелгі [[Вавилон|Вавилонның]] ескілікті жазуларында кездеседі. Вавилондағы “сексагезимал“[[сексагезимал Бөлшек”Бөлшек]]” деп аталатын, яғни бөлімі 60-тың дәрежесі болатын Бөлшектің ежелгі арифметикада ерекше маңызы болған. Бірлікті 60 және 3600 = 602 үлеске бөлу әдісі қазіргі кезге дейін сақталған. Мысалы, сағат не градус 60 мин-қа (), ал әрбір минут 60 с-қа бөлінеді. Бөлшекке амалдар қолдану әдісі Мысырдағы [[Ахмес папирусы|Ахмес папирусында]] (б.з.б. 2000 — 1700 ж.) кездеседі. Онда Бөлшекті тек түрінде ғана болады деп есептеп, кез келген Б-ті өзара тең Б-тердің қосындысы түрінде жазуды ұсынған. Мысалы, . Бөлшектің осы заманғы белгіленуі ежелгі үнділерде пайда болған. “Бөлшек” термині [[Еуропа|Еуропаға]] 1202 жылы [[арабтар|арабтардан]] [[Леонардо Пизанский|Леонардо Пизанскийдің]] еңбегі арқылы енген.
==Пайдаланылған әдебиет==
“Қазақ Энциклопедиясы”, ||-том
«https://kk.wikipedia.org/wiki/Бөлшек» бетінен алынған