I Баһадүр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш А.С.Кизиров Баһадүр Хан бетін I Баһадүр бетіне жылжытты
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол:
{{Мемлекеттік қайраткер
'''Баһадүр Хан''', Батыр хан (т.-ө.ж.б.) – Есім ханмен бірігіп ел билеген қазақ ханы. 1616 – 17 жылғы орыс құжаттарында оның есімі Батыр, Баатырь, Болатырь деп аталып, кей тұста Шығай ханның кіші інісі, Абдолла ханның (Абдоллаһ ІІ) қол астында болған басқа Баһадүр сұлтанм
| түс = елбасы
| Қазақша есімі = I Баһадүр
| Шынайы есімі = {{lang-ur|بہادر شاه اول‎}}
| Суреті = Emperor Bahadur Shah I.jpg
| Титулы = [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы]]
| Ту = Flag of the Mughal Empire.svg
| Басқарған кезеңі = [[19 маусым]] [[1707 жыл|1707]] — [[27 ақпан]] [[1712 жыл|1712]]
| Ізашары = [[I Әлемгір]]
| Ізбасары = [[Жаһандар]]
| Діні = [[Ислам]]
| Туған күні = 14.10.1643
| Туған жері = Бурханпур,<br />[[Ұлы Моғолдар патшалығы]]
| Қайтыс болған күні = 27.02.1712
| Қайтыс болған жері = [[Лахор]],<br />[[Ұлы Моғолдар патшалығы]]
| Жерленді = Моти мешіті, [[Дели]]
| Әкесі = [[I Әлемгір]]
| Анасы = Бай бегім
| Жұбайы = Низам бай<br />Махараджкумари Амрита бай Сахиба<br />Нұрунниса бегім
| Балалары = '''Ұлдары''':<br />[[Жаһандар]]<br />Азимуш Шан<br />Рафиуш Шан<br />Жаһан Шаһ
| Қолтаңбасы =
}}
 
'''I Баһадүр''' ({{lang-ur|بہادر شاه اول‎}}) – [[Ұлы Моғолдар патшалығының падишаһы|Ұлы Моғолдар патшалығының 8-ші падишаһы]].
{{stub}}
 
Толық атағы: '''Сайып-и-Қыран, Муаззам Шаһ Әлемгір Сани, Әбіннасыр Сейіт Кутубуддин Әбілмұзаффар Мұхаммед Муаззам Шаһ Әлем I Баһадүр Шаһ, Падишаһ-и-Ғази'''.
 
==Өмірбаяны==
I Баһадүр [[1643 жыл]]дың [[14 қазан]]ында Бурханпур қаласында дүниеге келді. Ол Ұлы Моғолдар падишаһы I Әлемгірдің және Бай бегімнің екінші ұлы болатын. Ағалары мен інілеріне қарағанда Баһадүр шыдамдырақ әрі тыныштырақ болғандықтан әкесінің сеніміне бөленді: I Әлемгір оны тақтың мұрагері етіп тағайындады.
 
Әкесінің тұсында Деканның ([[1663 жыл|1663]]-[[1673 жыл|1673]], [[1678 жыл|1678]]-[[1680 жыл|1680]]), Мултан, Кабул мен Синдтің ([[1673 жыл|1673]]-[[1678 жыл|1678]]), Аграның ([[1695 жыл|1695]]), Акбарабаттың ([[1695 жыл|1695]]-[[1699 жыл|1699]]), Лахор, Мултан мен Учаның ([[1699 жыл|1699]]), Кабулдың ([[1699 жыл|1699]]-[[1707 жыл|1707]]) науаб субадары (наменгері) болды.
 
==Билеген жылдары==
I Баһадүр [[1707 жыл]]дың [[19 маусым]]ында 63 жасында таққа отырды. Кәрі жастағы падишаһ тек 5 жыл ([[1707 жыл|1707]]-[[1712 жыл|1712]]) биледі. Бастапқыда I Баһадүр тақ үшін өз ағасы әрі ізашары [[Мұхаммед Ағзам]]мен соғысты. [[1711 жыл]]ы [[Ұлы Моғолдар патшалығы]]на [[Бутан]] патшасы Друка Рабдже басып кірді. Патша Ұлы Моғолдарға қарсы шыққан Махендра Нарайян және Яджна Нарайян атты үнді төңкерісшілермен бірігіп, шығыстағы [[Дакка]] мен Горагат фауждары Ибраһим хан шабуыл жасады.
 
I Баһадүр [[1712 жыл]]дың [[27 ақпан]]ында [[Лахор]] маңында 68 жасында қайтыс болды. Оның өлімінен кейін Ұлы Моғолдар патшалығының ыдырауы бастады.
 
[[Санат:Ұлы Моғолдар падишаһтары]]
«https://kk.wikipedia.org/wiki/I_Баһадүр» бетінен алынған