Медресе: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Медресе арабтарда 7-8 ғғ. пайда болып, [[Таяу Шығыс|Таяу]] және [[Орта Шығыс]] елдерінде 9-10 ғғ. тарады. [[Ресей]] мемлекет құрамында өмір сүрген мұсылман халықтары үшін кей [[Орта Азия]]лық медресе білім беру дәстүрінің маңызы зор болды. Олар: Самарқандағы (848), Бұхарадағы («Медресе фарджек», Юг. 1 жартысы; «Масудия», «Хания», 1250). М. Поволжие мен Орал татарлары мен башқұрттарында, [[Кавказ]] бен [[Закавказье]] мұсылман халықтарында да болды. Медресе мақсаттары мен мазмұны және оқыту әдісі бірдей болды. Дәрісханаларда ислами ілімдер мен бағыттар тарихы, [[Құран Кәрім|Құран Кәрімнің]]нің тарихы, астрономия, шығыс әдебиеттері, трактаттар оқытылған. Негізінде [[медресе]] ғимараттарын бай адамдар өзі қаржысына салдырған немесе халықтан жиналған қаражатқа салынған. Шолақ қорғандағы [[Бабата|Бабата медресесі]] XIX ғасыр күйдірілген кірпіштен салынып, әк балшық материалынан қаланған. Бұл медресенің дәрісханасы үйдің бұрыш жағына салынып, қос күмбезделіп жабылған.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref> Медресе оқушыларды дайындау деңгейі бойынша 3-ке бөлінген:

Медресе тарихы [[Үндістан]]дағы [[Дели]], [[Калькутта]], [[Лахор]] қалаларынан басталып, [[Иран]]дағы [[Тегеран]] (Рей), [[Исфаһан]], [[Тебриз]]; [[Ауғанстан]]дағы [[Кабул]], [[Герат]]; араб шығыс әлеміндегі [[БағдадБағдат]], [[Александрия]], [[Каир]] (Мысыр), [[Дамаск]] (Шам); [[Африка]]дағы (Мағриб) [[Алжир]], [[Тунис]], [[Триполи]]ге дейін; [[Испания]]да [[Кордова]]ға; [[Орта Азия]]да [[Бұхара]], [[Самарқанд]]қа және [[Қазан]], [[Уфа]], [[Семей]], [[Орынбор]]ға дейін шығыс елдеріне кең тараған мұсылмандық ағарту ісімен тығыз байланысты.