Квадрат теңдеу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: bs:Kvadratna jednačina
ш Боттың үстегені: nap:Equazione quadratica; косметические изменения
7-жол:
''a'', ''b'', және ''c'' әріптері - [[коэффицент]]тер деп аталады: ''a'' квадраттық коэффиценті - ''x''<sup>2</sup>-тың коэффиценті, ''b'' коэффиценті - ''x''-тің коэффиценті, ал ''c'' - [[тұрақты]] коэффицент немесе [[тұрақты мүше]]
 
[[ImageСурет:Quadratic equation coefficients.png|thumb|right|200px| ''ax''<sup>2</sup>&nbsp;+&nbsp;''bx''&nbsp;+&nbsp;''c'' - ның графиктері (Әр коэффицентінің мәнін өзгерткенде)]]
 
== Квадрат формуласы ==
Квадрат теңдеудің коэффиценттері нақты болса, оның екі шешімі немесе түбірі болады. Оларды '''квадрат формуласы''' сипаттайды:
 
22-жол:
|}
 
== Дискриминант ==
[[Image:Quadratic equation discriminant.png|thumb|right|Дискриминант мәндеріне байланысты түбірлер<br
/><span style="color: #FFE600">■</span> &lt;0: ''x''<sup>2</sup>+<sup>1</sup>⁄<sub>2</sub><br
31-жол:
Бұл дискриминант деп аталады.
 
Квадрат функцияның коэффиценттері нақты сан болса (комплекс сан емес) онда оның бір әлде екі нақты немесе екі комплекс түбірлері бар. Осыған байланысты дискриминант түбірлердің түрі мен санын анықтайды. Дискриминант мәніне байланысты үш жағдай болуы мүмкін:
* Егер дискриминант оң сан болса теңдеудің 2 түбірі бар және олар нақты:
*: <math>\begin{align}
x_1 &= \frac{-b + \sqrt {D}}{2a} \\
x_2 &= \frac{-b - \sqrt {D}}{2a} \\
39-жол:
 
* Егер дискриминант нөлге тең болса, теңдеудің бір нақты түбірі бар:
*: <math> x = -\frac{b}{2a} . \,\!</math>
* Егер дискриминант теріс сан болса теңдеудің нақты түбірлері жоқ. Керісінше, теңдеудің екі комплекс түбірі бар:
*: <math>\begin{align}
x_1 &= \frac{-b}{2a} + i \frac{\sqrt {|D|}}{2a}\end{align}</math> мұнда <math>\begin{align}|D|\end{align}</math> - абсолют мәні(+ve) және <math>\begin{align}i \end{align}</math> = <math>\begin{align}{\sqrt {-1}}\end{align}</math>
*: <math>\begin{align} x_2 &= \frac{-b}{2a} - i \frac{\sqrt {|D|}}{2a}
\end{align}</math>
 
== Мысалдар ==
* <math>7x + 15 - 2x^2 = 0</math> теңдеуінде дискриминант оң: <math>\Delta = 169</math> және екі нақты шешімі (түбірлері) бар:
*: <math>x_1=\frac{-7-\sqrt{169}}{2\cdot(-2)}= 5</math>
*: <math>x_2=\frac{-7+\sqrt{169}}{2\cdot(-2)} = -\frac{3}{2}.</math>
* <math>x^2 -2x + 1 = 0</math> теңдеуінің дискриминанты нөлге тең: <math>\Delta</math>=0 яғни, теңдеудің бір шешімі бар:
*: <math>x =-\frac{-2}{2}=1</math>
* <math>x^2 + 3 x + 3 = 0</math> теңдеуінің нақты сандар арасында шешімі жоқ, өйткені: <math>\Delta = - 3 < 0</math>. Бірақ екі комплекс түбірлері бар:
*: <math>x_1 = \frac{-3 - \sqrt{3} i}{2}</math>
*: <math>x_2 = \frac{-3 + \sqrt{3} i}{2}.</math>
 
[[Санат:Теңдеулер]]
 
Line 96 ⟶ 97:
[[ml:ദ്വിമാന സമവാക്യം]]
[[ms:Persamaan kuadratik]]
[[nap:Equazione quadratica]]
[[nl:Vierkantsvergelijking]]
[[no:Andregradsligning]]