Тұран жолбарысы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

[[Қазақстан]] жерінде жолбарыстардың көбірек мекендеген жері – [[Сырдария]] өзені мен [[Арал теңізі]]нің бойы, кейінгісі [[Балқаш көлі]] мен [[Іле]] өзені аумағы болған. Сондай-ақ, [[Шу]] мен [[Сарысу]], [[Талас]], [[Арыс]] өзендерінің бойы, [[Билікөл]] маңы, [[Қаратау]] жоталарын мекендеді деген ғылыми тұжырым да бар. [[Шу өзені]] бойында 1912 жылы екі жолбарыс өлтірілген. [[Сырдария]]ның соңғы жолбарысының бірі 1925 жылы [[Қармақшы ауданы]], [[Жосалы]] кентінің маңында, ал енді бірі 1933 жылы [[Қазалы]] маңында жан қиған. Дегенмен [[Шу]] жолбарысын 1940 жылға дейін көргендер болса, [[Сырдария]] бойындағы [[ну жыныс]]та тұран жолбарысы 1945 жылға дейін де ұшырасып отырған.

Ғалымдардың зерттеуінше, тұран жолбарысының салмағы 170 пен 240 келі аралығында, ұзындығы 2,70-2,90 метр болған. Салмағы жөнінен уссурий жолбарысынан зор тұран жолбарысы, одан гөрі әлді болған. [[Керуен]]ге кенеттен шабуыл жасаған тұран жолбарысының атан түйені ұрып жығып, қамыс арасымен 100 метрге дейін сүйреп барғаны туралы оқиға хатқа түскен. Биологтардың мәліметінше, 1900 жылы тұран жолбарысының жортуылдайтын аумағы батыста [[Қара теңіз]]ге, шығыста [[Алтай]] тауларына дейін созылған.

Дегенмен, өлкелік Сырдария генерал-губернаторы [[Александр Перовский]]ге терісі сыйға тартылған алып жолбарыстың қалай ауланғаны жөнінде жазбалар сақталған. Білектерін арқанмен орап, үстеріне қалың тері жамылған аңшылар жалаң қанжармен-ақ жолбарыс жайратып отырған.

Мұрағат деректері бойынша, 1880 жылы [[Арал]] түбіндегі ауыл маңында отын жинап жүрген бір әйелді жолбарыс жеп қойған. Дәл солай [[Перовский]] гарнизонының офицері де жолбарыстың жемі болыпты. Кешке қарай [[офицер]] көзге түспеген соң, дабыл көтеріліп, оны солдаттар іздеуге кіріседі. Жолбарыс әлгі офицерді қамыс арасына апарып түк қалдырмай жеп қойыпты.