Асқар Серқұлұлы Жұмаділдаев: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
35-жол:
==Өмірбаяны==
===Балалық шағы===
Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы Қызылорда облысындағы Шиелі қыстағында дүниеге келген. Асқар Жұмаділдаевтың арғы атасы Шоң өңірге белгілі адам болған. Шоңның Сырдария өзенінің бойындағы Көтентоғай жерде үлкен үйі болған екен және болыс қызметін атқарған. Күштеп ұжымдастыру кезінде Шоңның ұрпақтары құғын-сүргінге ұшырайды да, барлық мүлкі кәмескеленеді. Асқардың атасы Жұмаділдә бала-шағасын алып, Өзбекстанға қашуға мәжбүр болады. Жұмаділдә және оның жанұясы күн көру үшін түрлі қара жұмыстар жасауға тура келеді. Кейінрек Сталин қайтыс болғаннан кейін Жұмаділдә Қызылорда облысына қайтып келеді. Алайда, Жұмаділдәның Өзбекстанда туған немерелерінің барлығының ғұмыры қысқа болады. Қазақстанға қайтып келгеннен кейін туған алғашқы немересі Асқар Жұмаділдаев екен. Қазақтың дәстүріне сәйкес, Жұмаділдә Асқарды өзінің бауырына басып алады. <br />
Асқар Жұмаділдаев 1962 жылы №299 темiржол төртжылдық бастауыш мектебiне, 1966-69 жылдары №45 Октябрьдiң 14 жылдығы атындағы қазақ орта мектебiнде білім алады. Кейінрек 1970-72 жылдары Алматыдағы №56 Сатпаев атындағы физика-математика мектеп-интернатында оқыды. Кейiн физика-математика кластары негiзiнде жаңа мектеп ғимараты салынып, Республикалық физика-математика мектебi болып қайта құрылды. Мектепте жүргенiнде талай қалалық, республикалық және бүкiлодақтық физика-математикаға қатысты жарыстарға қатысып, талай рет жүлдегер атанды.
===Еңбек жолы===
1980 – 90 жылдары Математика және механика институтында (қазіргі Математика институты) кіші, аға, жетекші ғылым қызметкер болды. 1990 жылдан сол институтта алгебра лабораториясының меңгерушісі. Жұмаділдаевтің негізгі ғылым-зерттеу еңбектері Ли алгебрасының когомология теориясына арналған. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасының когомологиялары мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеген. Векторлық өріс алгебрасының бөлшектенбейтін кеңеюін есептеген. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты. Жұмаділдаев [[Германия]]дағы [[Гамбург]] (1986), [[Мюнхен]] (1995 – 96), [[Билефельд]] (1996 – 99) университеттерінің профессоры болып, [[Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында (1997), А.Салам атындағы Халықар теориялық физика орталығында ([[Италия]], 1998, 2001), [[Швеция]] корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Леффлер атындағы Математика институтында (1998 – 99), Фильдс атындағы Математика институтында ([[Канада]], 2001) қызмет атқарып, лекциялар оқыған. Германияның, [[АҚШ]]-тың мемлекеттік стипендияларын, [[Швеция]] корольдік Ғылым Академиясының грантын алған. Ол – 12-сайланған [[Қаз КСР]] Жоғарғы Кеңесінің, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің депутаты болды.<ref>«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9</ref>
Line 42 ⟶ 44:
*1988 ж. - физика - математика ғылымдарының докторы (КСРО ғылым академиясының математика институты, [[Ленинград]] бөлімі)
*1990 ж. - [[Қазақ Ұлттық Университеті]]нің профессоры
*1995 ж. - [[ҚР ҰҒА]]-ның
*2004 ж. - [[ҚР ҰҒА]]-ның академигі
===Шетелден алған шақыртулары===
*1995-1996 жж. -
*1997-1999 жж. -
*1997 ж. -
*1998 ж. -
*1998, 2001-2003 жж. -
*1998-1999 жж. -
*1999 ж. -
*2000-2003 жж. -
*2000 ж. -
*2001 ж. -
*2001-2003 жж., 2005 ж. - Жоғарғы ғылыми зерттеу институты, [[Франция]]
*2002 ж. - Шредингер институты, [[Вена]] (1 ай)
*2005 ж. -
==Марапаттары==
| |||