Библия: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Content deleted Content added
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) ш А.С.Кизиров Таурат және Інжіл бетін Киелі Кітап бетіне жылжытты: Гректің "Βίβλος" сөзі қазақша аудармада "Киелі Кітап" деп аударылған. |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол:
[[Сурет:Gutenberg Bible.jpg|нобай|300px|оңға|Гутенберг басып шығарған
'''Киелі Кітап''' — [[христиандық]]тағы киелі кітаптардың жиынтығы. Ол екіге бөлінеді: яһудилер мен христиандарға ортақ '''[[Көне келісім]]''' (яһудилікте — [[Танах]]) және тек христиандар мойындайтын '''[[Жаңа келісім]]'''. Қазақша аудармаға сәйкес Киелі Кітап '''Тәурат''', '''Пайғамбарлар Жазбалары (1-б.)''', '''Забур''', '''Пайғамбарлар Жазбалары (2-б.)''' және '''Інжіл Шариф''' деп бөлінеді<ref>[https://kkitap.net/online.php Киелі Кітап]</ref>. Көне келісім көнееврей тілінде жазылды, бірақ кейбір бөліктері арамей тілінде жазылған-ды, ал Жаңа келісім толығымен көнегрек тілінде (койне түрінде) жазылды. [[13 ғасыр|XIII ғасырда]] Стефан Лэнгтон Киелі Кітапты бөлімдерге, ал [[16 ғасыр|XVI ғасырда]] Роберт Этьенн оны жолдарға бөлді.
Киелі Кітап әлемдегі ең сатылатын кітап, жыл сайын оның 100 миллион көшірмесі сатылады. Оның тағы басқа рекордтары да бар: ең көп шығарылатын кітап — жыл сайын 32 876 дана шығарылады; ең аударылған кітап — ол 2036 тілге аударылды; ең ұзақ жазылған және жиналған кітап — Киелі Кітап кітаптарының бірі Әйүп кітабы б.з.б. 1521 жылы жазылса, Жохан аяны б.з. [[96 жыл]]ы жазылды; авторлары ең көп кітап — ресми деректер бойынша кітапты 31 автор жазды<ref>[http://knigabiblia.ru/genesis/detaild74d.php?ELEMENT_ID=9794 Киелі Кітап авторлары және уақытнамасы]</ref>;
Киелі Кітаптағы кітаптар саны христиандық тармақтарда әртүрлі: [[Протестантизм]]де — 66, [[Католицизм]]де — 73, [[Православие]]де — 77, ал Эфиоптық православ шіркеуінде — 81.
==Киелі кітаптардың тізімі==
{| class="wikitable"
|-
! №
! Қазақша атауы
! Грекше атауы
! Автор(-лар)ы
! Құрылымы
|-
| colspan=6 style="background:#ABE0A4" | <center>'''[[Көне келісім]]''' ({{lang-el|Πεντάτευχος}})</center><br /><center>'''[[Тәурат]]''' ({{lang-el|Πεντάτευχος}})</center>
|-
| 1
| Жаратылыстың басталуы
| Γένεσις
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]]
| 50 бөлім
|-
| 2
| Мысырдан көшіп шығу
| Ἔξοδος
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]]
| 40 бөлім
|-
| 3
| Леуіліктер
| Λευϊτικόν
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]]
| 27 бөлім
|-
| 4
| Руларды санау
| Ἀριθμοί
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]]
| 36 бөлім
|-
| 5
| Заңды қайталау
| Δευτερονόμιον
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]] мен Ешуа
| 34 бөлім
|-
| colspan=6 style="background:#ABE0A4" | <center>'''Пайғамбарлар Жазбалары (1-б.)''' ({{lang-el|Ιστορικά βιβλία}})</center>
|-
| 6
| Ешуа
| Ἰησοῦς
| Ешуа
| 24 бөлім
|-
| 7
| Билер
| Κριταὶ
| Самуил
| 21 бөлім
|-
| 8
| Рут
| Ροὺθ
| Самуил
| 4 бөлім
|-
| 9
| Патшалықтар туралы 1-ші жазба
| Βασιλειων Α΄
| Самуил
| 31 бөлім
|-
| 10
| Патшалықтар туралы 2-ші жазба
| Βασιλειων Β΄
| Самуил
| 24 бөлім
|-
| 11
| Патшалықтар туралы 3-ші жазба
| Βασιλειων Γ΄
| Самуил мен Еремия
| 22 бөлім
|-
| 12
| Патшалықтар туралы 4-ші жазба
| Βασιλειων Δ΄
| Еремия
| 25 бөлім
|-
| 13
| Шежірелердің 1-ші жазбасы
| Παραλειπομένων Α΄
| Езра
| 29 бөлім
|-
| 14
| Шежірелердің 2-ші жазбасы
| Παραλειπομένων Β΄
| Езра
| 36 бөлім
|-
| 15
| Езра
| Ἒσδρας
| Езра
| 10 бөлім
|-
| 16
| Нехемия
| Νεεμιας
| Нехемия
| 13 бөлім
|-
| 17
| Естер
| Ἐσθὴρ
| Езра
| 10 бөлім
|-
| 18
| Әйүп
| Ἰῶβ
| [[Мұса пайғамбар|Мұса]]
| 42 бөлім
|-
| colspan=6 style="background:#ABE0A4" | <center>'''Забур''' ({{lang-el|Σοφία βιβλία}})</center>
|-
| 19
| Забур жырлары
| Ψαλμοὶ
| [[Дәуіт Пайғамбар|Дәуіт]]
| 150 жыр
|-
| 20
| Нақыл сөздер
| Παροιμιαι
| [[Сүлеймен пайғамбар|Сүлеймен]]
| 31 бөлім
|-
| 21
| Уағыздаушы
| Ἐκκλησιαστὴς
| [[Сүлеймен пайғамбар|Сүлеймен]]
| 12 бөлім
|-
| 22
| Сүлейменнің таңдаулы әні
| ᾎσμα
| [[Сүлеймен пайғамбар|Сүлеймен]]
| 8 бөлім
|-
| colspan=6 style="background:#ABE0A4" | <center>'''Пайғамбарлар Жазбалары (2-б.)''' ({{lang-el|Σημαντικές προφήτες}})</center>
|-
| 23
| Ишая
| Ἠσαΐας
| Ишая
| 66 бөлім
|-
| 24
| Еремия
| Ιερεμίας
| Еремия
| 52 бөлім
|-
| 25
| Жоқтау
| Θρῆνοι
| Еремия
| 5 бөлім
|-
| 26
| Езекиел
| Ἰεζεκιὴλ
| Езекиел
| 48 бөлім
|-
| 27
| Даниял
| Δανιὴλ
| Даниял
| 12 бөлім
|-
| 28
| Ошия
| Ὡσηὲ
| Ошия
| 14 бөлім
|-
| 29
| Жоел
| Ἰωὴλ
| Жоел
| 3 бөлім
|-
| 30
| Амос
| Ἀμὼς
| Амос
| 9 бөлім
|-
| 31
| Абди
| Ἀβδιοὺ
| Абди
| 1 бөлім
|-
| 32
| Жүніс
| Ἰωνᾶς
| Жүніс
| 4 бөлім
|-
| 33
| Миха
| Μιχαίας
| Миха
| 7 бөлім
|-
| 34
| Нахум
| Ναοὺμ
| Нахум
| 3 бөлім
|-
| 35
| Хабаққұқ
| Αμβακοὺμ
| Хабаққұқ
| 3 бөлім
|-
| 36
| Софония
| Σοφονίας
| Софония
| 3 бөлім
|-
| 37
| Хаггай
| Ἁγγαῖος
| Хаггай
| 1 бөлім
|-
| 38
| Зәкәрия
| Ζαχαρίας
| Зәкәрия
| 14 бөлім
|-
| 39
| Малахия
| Μαλαχίας
| Малахия
| 4 бөлім
|-
| colspan=6 style="background:#ABE0A4" | <center>'''Жаңа келісім''' ({{lang-el|Καινή Διαθήκη}})</center><br /><center>'''Інжіл Шариф''' ({{lang-el|Τα τέσσερα Ευαγγέλια}})</center>
|-
| 40
| Матай жазған Ізгі хабары
| Κατά Ματθαίον
| Матай
| 28 бөлім
|-
| 41
| Марқа жазған Ізгі хабары
| Κατά Μάρκον
| Марқа
| 16 бөлім
|-
| 42
| Лұқа жазған Ізгі хабары
| Κατά Λουκάν
| Лұқа
| 24 бөлім
|-
| 43
| Жохан жазған Ізгі хабары
| Κατά Ιωάννην
| Жохан
| 21 бөлім
|-
| 44
| Елшілердің істері
| Πράξεις τῶν Ἀποστόλων
| Лұқа
| 28 бөлім
|-
| 45
| Римдіктерге арналған хат
| Επιστολή προς Ρωμαίους
| Пауыл
| 16 бөлім
|-
| 46
| Қорынттықтарға арналған 1-ші хат
| Α΄ Επιστολή προς Κορινθίους
| Пауыл
| 16 бөлім
|-
| 47
| Қорынттықтарға арналған 2-ші хат
| Β΄ Επιστολή προς Κορινθίους
| Пауыл
| 13 бөлім
|-
| 48
| Ғалаттықтарға арналған хат
| Επιστολή προς Γαλάτες
| Пауыл
| 6 бөлім
|-
| 49
| Ефестіктерге арналған хат
| Επιστολή προς Εφεσίους
| Пауыл
| 6 бөлім
|-
| 50
| Філіпіліктерге арналған хат
| Επιστολή προς Φιλιππησίους
| Пауыл
| 4 бөлім
|-
| 51
| Қолостықтарға арналған хат
| Επιστολή προς Κολοσσαείς
| Пауыл
| 4 бөлім
|-
| 52
| Салоникалықтарға арналған 1-ші хат
| Α΄ Επιστολή προς Θεσσαλονικείς
| Пауыл
| 5 бөлім
|-
| 53
| Салоникалықтарға арналған 2-ші хат
| Β΄ Επιστολή προς Θεσσαλονικείς
| Пауыл
| 3 бөлім
|-
| 54
| Тімотеге арналған 1-ші хат
| Α΄ Επιστολή προς Τιμόθεον
| Пауыл
| 6 бөлім
|-
| 55
| Тімотеге арналған 2-ші хат
| Β΄ Επιστολή προς Τιμόθεον
| Пауыл
| 4 бөлім
|-
| 56
| Титке арналған хат
| Επιστολή προς Τίτον
| Пауыл
| 3 бөлім
|-
| 57
| Філимонға арналған хат
| Επιστολή προς Φιλήμονα
| Пауыл
| 1 бөлім
|-
| 58
| Еврейлерге арналған хат
| Επιστολή προς Εβραίους
| Пауыл
| 13 бөлім
|-
| 59
| Жақыптың хаты
| Επιστολή Ιακώβου
| Жақып
| 5 бөлім
|-
| 60
| Петірдің 1-ші хаты
| Α΄ Επιστολή Πέτρου
| Петір
| 5 бөлім
|-
| 61
| Петірдің 2-ші хаты
| Β΄ Επιστολή Πέτρου
| Петір
| 3 бөлім
|-
| 62
| Жоханның 1-ші хаты
| Α΄ Επιστολή Ιωάννου
| Жохан
| 5 бөлім
|-
| 63
| Жоханның 2-ші хаты
| Β΄ Επιστολή Ιωάννου
| Жохан
| 1 бөлім
|-
| 64
| Жоханның 3-ші хаты
| Γ΄ Επιστολή Ιωάννου
| Жохан
| 1 бөлім
|-
| 65
| Яһуданың хаты
| Επιστολή Ιούδα
| Яһуда
| 1 бөлім
|-
| 66
| Жохан аяны
| Αποκάλυψη του Ιωάννη
| Жохан
| 22 бөлім
|}
==Басқа діндерде==
[[Яһудилік|Яһудилер]] [[Көне келісім]]нің тек 39 канондық кітабын [[Танах]] кітаптары ретінде мойындайды.
[[Мұсылман]]дар [[Тәурат]]ты, [[Забур]]ды және [[Інжіл]]ді [[Алла Тағала]]ның сөздері деп санайды, бірақ олар Киелі Кітап құрамына бұрмаланып кірген деп есептейді.
==Дереккөздер==
{{дереккөздер}}
==Тағы қараңыз==
* [[Христиандық]]
* [[Иса Мәсіх]]
* [[Шіркеу]]
[[Санат:Яһудилық]]
| |||